Hầu như ai cũng biết ngày 1 tháng Tư là ngày nói dối, thế nhưng một ngày sau đó, ngày 2 tháng Tư là một ngày có ý nghĩa đối nghịch thì ít người biết. Ngày 2 tháng Tư hàng năm được chọn là Ngày Quốc tế Xác minh Dữ kiện (International Fact-Checking Day).
Ý nghĩa của Ngày Quốc tế Xác minh Dữ kiện
Ra đời cách nay 16 năm, đến
nay Google Maps (Bản đồ Google) đã vượt xa khái niệm về một chiếc bản đồ thông
thường, và với việc ứng dụng ngày càng nhiều những công nghệ mới nhất như trí
tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo (VR), dữ liệu lớn (Big Data)…, Google Maps đã có
những tính năng hữu ích và tiện lợi hơn hẳn so với chính nó cách đây vài năm.
Hướng dẫn đường đi theo thời gian thực (real time)
Người xưa có câu “Đường đi ở trong miệng”, ý nói muốn biết điểm đến ở đâu, đi hướng nào thì cứ… hỏi người xung quanh. Lời dạy không sai, nhưng độ tin cậy của lời nói quả là khá thấp, chưa kể là không tìm ra người để hỏi, hay người được hỏi cũng… không biết đường. Chuẩn mực hơn, người ta dùng bản đồ, và tốt nhất là bản đồ số được cập nhật thường xuyên để tiện dụng khi đi trên đường, sử dụng trên thiết bị di động.
Nếu bạn là người quan tâm đến thiết bị xách tay, như máy tính bảng hay laptop (hay còn gọi là notebook), bạn có thể thấy giữa rất nhiều loại thiết bị xách tay trên thị trường có những thiết bị gọi là Chromebook. Chromebook ra đời năm 2011, đến nay vừa tròn 10 năm. Chromebook trông giống như laptop hoặc máy tính bảng, nhưng… không phải laptop. Vậy nó là gì?
Vì sao Chromebook ra đời?
John Maletis, Trưởng bộ phận Sản phẩm và Người dùng của
Chrome OS, giải thích lý do ra đời của Chromebook như sau:
10 năm trước, máy tính rất phức tạp. Khởi động chậm, phần
cứng cồng kềnh và việc phải chủ động can thiệp để cập nhật phần mềm trên máy là
chuyện thường tình. Vấn đề là máy tính được phát minh trước khi có Internet, vì
vậy chúng chưa hoàn toàn bắt kịp cách mọi người sử dụng web. Do đó, Google bắt
đầu thiết kế một cái gì đó mới. Ý tưởng là tạo ra máy tính với nền tảng đám mây
là trải nghiệm trước tiên, nhanh chóng, an toàn và dễ sử dụng - với phần mềm
luôn tự động cập nhật. Máy tính khởi động trong vài giây và luôn hoạt động nhanh.
Vào năm 2011, Google đã ra mắt Chromebook đầu tiên với sự
hợp tác của Acer và Samsung. Ngày nay, Chromebook giúp hàng triệu người luôn
kết nối qua Internet trong khi họ làm việc, học tập và giải trí; trong năm qua điều
này lại càng đúng hơn nữa.
Ngay từ khi ra mắt, YouTube là một nền tảng dành cho người dùng trên 15 tuổi và họ luôn khuyến khích cha mẹ xem video cùng con mình nếu trẻ chọn xem trên YouTube. Năm 2015, YouTube Kids ra đời. Đó là một không gian an toàn hơn để trẻ em (dưới 9 tuổi) khám phá các mối quan tâm của mình dưới quyền kiểm soát của cha mẹ. Thế nhưng với trẻ ở độ tuổi tiền thiếu niên (9-15 tuổi) thì sao?
Trải nghiệm được giám sát trên YouTube
YouTube cho biết từ khi YouTube Kids ra đời, nhiều cha mẹ và trẻ ở độ tuổi tiền thiếu niên (9-15 tuổi) đã chia sẻ rằng trẻ ở độ tuổi này có những nhu cầu khác và YouTube chưa hoàn toàn đáp ứng được những nhu cầu đó. Khi trưởng thành, trẻ có tính tò mò vô hạn và cần rèn luyện tính độc lập cũng như tìm ra những cách mới mẻ để học tập, sáng tạo và hình thành cảm giác gắn bó. Chính vì vậy, trong năm qua, YouTube đã phối hợp với cha mẹ và các chuyên gia trên toàn cầu trong các lĩnh vực liên quan đến sự an toàn của trẻ em, phát triển trẻ em và kiến thức kỹ thuật số để xây dựng một giải pháp dành cho cha mẹ của trẻ ở độ tuổi tiền thiếu niên. Trong những tháng tới, YouTube sẽ ra mắt một trải nghiệm mới ở phiên bản thử nghiệm để cha mẹ cho phép trẻ sử dụng YouTube thông qua một tài khoản Google được giám sát. Trải nghiệm này có các chế độ cài đặt nội dung và các tính năng có giới hạn cho trẻ ở độ tuổi tiền thiếu niên. Bản thử nghiệm để các gia đình dùng thử và chia sẻ ý kiến phản hồi trong khi YouTube tiếp tục xây dựng và cải thiện trải nghiệm này.
Ngày 19-2-2021, Microsoft công bố các phát hiện từ nghiên cứu thường niên “Văn minh, An toàn và Tương tác Trực tuyến – 2020” và Chỉ số Văn minh trên Không gian mạng (viết tắt là DCI) năm 2020. Điểm đáng chú ý là Việt Nam là một trong năm quốc gia/ khu vực có Chỉ số Văn minh trên Không gian mạng cải thiện nhất so với năm trước trên toàn cầu.
Nghiên cứu về văn minh trực tuyến để nâng cao nhận thức
của người dùng mạng Internet
Báo cáo chỉ số văn minh trên không gian mạng (DCI) bắt đầu được thực hiện từ năm 2016, đến nay là năm thứ 5. Khảo sát lần này (gọi là DCI 2020 vì thực hiện năm 2020) có sự tham gia của 16.000 người đến từ 32 khu vực địa lý và được hoàn thành từ tháng 4 đến tháng 5-2020. Cuộc khảo sát đã thăm dò ý kiến hai nhóm tuổi – người trưởng thành và thanh thiếu niên – về các tương tác trên mạng cũng như rủi ro trực tuyến mà họ từng gặp phải. Có 9 quốc gia Châu Á - Thái Bình Dương tham gia khảo sát năm nay, bao gồm: Úc, Ấn Độ, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Đài Loan, Thái Lan và Việt Nam.
Ngày 18-2-2021, Facebook làm nước Úc và cả thế giới bất ngờ khi cấm toàn bộ chia sẻ tin tức của nước Úc trên nền tảng của mình. Việc làm này được xem như trả đũa dự luật Media Bargaining (Thương lượng Truyền thông) của Úc, theo đó các hãng công nghệ lớn phải trả tiền cho tin tức báo chí.
Sự việc nêu trên có thể được diễn giải một cách đơn giản như
sau:
-
Chính phủ Úc thấy rằng có nhiều tin tức của mình được đăng
tải trên nền tảng Facebook. Người dùng Facebook xem các tin tức đó, nhờ vậy
Facebook thu hút được các quảng cáo. Vậy nên Facebook phải trả tiền cho chính
phủ Úc mỗi khi có tin tức của nước Úc đăng trên nền tảng này.
- Facebook cho rằng việc đăng các tin tức trên nền tảng của mình là do các đối tác tự nguyện đưa lên chứ không phải Facebook chủ động xin đăng. Việc thu hút quảng cáo là có nhưng không đáng kể so với lợi ích của người dân Úc do được truyền bá thông tin. Vậy nên nếu muốn đòi tiền thì Facebook cấm đưa tin tức lên xem ai thiệt cho biết!
Khi bạn mở Facebook lên, trên
trang chính của bạn (gọi là trang Bảng tin hay News Feed) sẽ xuất hiện một số bài
đăng từ các bạn bè, các trang yêu thích, và cả các quảng cáo nữa. Những bài đăng
này được Facebook tuyển chọn từ hàng tỷ bài đăng đang có, mà Facebook cho rằng
bạn muốn xem. Vậy Facebook tuyển chọn như thế nào? Dưới đây là một số nguyên tắc
do chuyên gia của Facebook tiết lộ.
Facebook sử dụng AI để chọn lựa các bài đăng xuất hiện trên
Bảng tin của mỗi người
Khi nói đến News Feed, hầu hết mọi người đều hiểu rằng những
bài đăng trên đó đều tuân theo một thuật toán đang hoạt động chứ không phải xuất
hiện ngẫu nhiên. Facebook đã sử dụng đến trí tuệ nhân tạo (AI) và hệ thống xếp
hạng máy học (machine learning, ML) cung cấp cho News Feed là cực kỳ phức tạp,
với nhiều lớp. Trên newsroom của Facebook mới đây, 3 chuyên gia của Facebook là
Akos Lada, Giám đốc Khoa học Dữ liệu, Meihong Wang, Giám đốc Kỹ thuật và Tak
Yan, Giám đốc Quản lý Sản phẩm, đã chia sẻ những thông tin chi tiết mới về cách
hệ thống xếp hạng này hoạt động và những thách thức trong việc xây dựng một hệ
thống để cá nhân hóa nội dung cho hơn 2 tỷ người và hiển thị cho mỗi người
trong số họ những nội dung phù hợp và có ý nghĩa đối với họ mỗi khi họ truy cập
Facebook.
