Nếu bạn là một trong 466 triệu người khiếm thính trên trái đất này thì khi bạn xem video hay xem các chương trình tin tức trên Internet bạn sẽ rất cần có phụ đề để đọc. Một số chương trình video có phụ đề như thế thật, nhưng số không có ắt là nhiều hơn. Đặc biệt là các chương trình truyền hình trực tiếp, không thể có sẵn phụ đề được. Như vậy chẳng lẽ người khiếm thính không thể thưởng thức trọn vẹn những chương trình ấy hay sao?
Ứng dụng Live Transcribe
Từ năm 2019 Google đã có ứng dụng Live Transcribe -
tên app bằng tiếng Việt là Tạo phụ đề trực tiếp và Thông báo có âm thanh.
Ứng dụng này ghi nhận mọi lời nói và âm thanh phát ra và hiển thị bằng chữ trên
màn hình smartphone nhằm hỗ trợ người khiếm thính có thể đọc được. Ứng dụng này
rất hay và miễn phí, bạn có thể tải về trên Android hoặc iOS. Thế nhưng Live
Transcribe là một ứng dụng độc lập chạy trên smartphone và giả sử bạn đang xem
video trên laptop thì phải liên tục nhìn lên laptop để xem video và nhìn xuống
smartphone để đọc chữ. Điều này khá bất tiện.
Cái mà bạn cần là một thứ giống như phụ đề khi xem phim, và phụ đề đó phải được tạo ra tức thì khi phim đang diễn ra. Rất may, từ tháng 3-2021 Google đã thực hiện điều này, và càng tiện lợi hơn nữa khi bạn không cần tải về ứng dụng riêng biệt nào cả. Tính năng này được đưa luôn vào trình duyệt Chrome, nghĩa là nếu bạn đang dùng trình duyệt Chrome thì nó có sẵn rồi!
Tính năng tạo Phụ đề trực tiếp có sẵn trên trình duyệt
Chrome từ tháng 3-2021
Giờ đây với tính năng Live Caption (Phụ đề trực tiếp)
trên Chrome, bạn có thể tự động tạo phụ đề theo thời gian thực cho tất cả các
thứ có âm thanh trên trình duyệt của mình. Nó hoạt động trên hầu hết các trang
web như mạng xã hội, kênh video (như trên YouTube), podcast và nội dung radio,
thư viện video cá nhân (chẳng hạn như Google Photos), trình phát video nhúng và
hầu hết các dịch vụ trò chuyện video hoặc âm thanh chạy trên web.
Điều bạn cần làm là gì? Rất đơn giản. Trên trình duyệt
Chrome, nhấp vào nút ba chấm đứng ở góc trên bên phải để mở Menu quản lý. Chọn
mục Cài đặt. Ở phần Nâng cao bên tay trái, bấm vào mũi tên để xổ
xuống các phần chọn. Chọn Hỗ trợ tiếp cận. Và rồi trong mục này hãy bật
tính năng Phụ đề trực tiếp như trong hình.
Bạn chỉ cần làm điều này một lần duy nhất. Từ đó trở về sau,
mỗi khi trên trình duyệt của bạn có bất cứ thứ gì phát ra tiếng, nó sẽ tự động
tạo ra phụ đề như trong hình. Như ta thấy, phần phụ đề này hiện ra trong một ô
riêng bên dưới màn hình chính (để không che phủ nội dung hình ảnh) chứ không phải
như phụ đề thông thường. Nếu không thích, bạn có thể đóng ô phụ đề này lại, nó
sẽ tiếp tục hiện ra khi nghe thấy những âm thanh khác. Còn nếu bạn muốn bỏ hẳn
chế độ phụ đề này thì làm lại lần lượt các bước như trên và tắt chế độ Phụ đề
trực tiếp đi.
Tính năng Phụ đề trực tiếp không chỉ dành cho người khiếm
thính
Mặc dùng tính năng Phụ đề trực tiếp được tạo ra với mục đích
chính là hỗ trợ cho người khiếm thính, nhưng nó hoàn toàn có thể là ứng dụng rất
tốt cho người bình thường.
Hãy tưởng tượng bạn đang xem video một buổi hội thảo nhưng
xung quanh quá ồn ào khiến bạn không nghe được diễn giả nói gì dù đã mở volume
to hết cỡ; hoặc bạn đang dự một sự kiện trong phòng họp nhưng cần mở laptop ra
để tranh thủ nghe một bài giảng trực tuyến khác, tất nhiên là phải mở volume thật
nhỏ hoặc thậm chí tắt luôn, nhưng như vậy làm sao nghe? Đó là những lúc bạn phải
nghe bằng mắt, tức là phải đọc Phụ đề trực tiếp.
Đối với đa số người Việt, khả năng đọc tiếng Anh có thể
tương đối tốt nhưng nghe hiểu rất kém. Trong trường hợp đó tính năng phụ đề
trực tiếp này rất hữu dụng, nó giúp có thể hiểu được... người ta nói cái gì!
Phạm vi ứng dụng tính năng Phụ đề trực tiếp
Hiện giờ, phụ đề trực tiếp này chỉ dùng được cho tiếng Anh
và rất tốt với các văn bản chuẩn, như tin tức, bài diễn thuyết. Đối với các lời
nói đời thường (như trong phim ảnh) thì mức độ chính xác kém hơn một chút. Nếu
video mà bạn đang xem nói tiếng Việt thì nó cũng ghi lại, nhưng... sai bét vì
nó cho rằng đó là tiếng Anh. Trong tương lai, có thể có option cho tiếng Việt.
Phụ đề trực tiếp cũng hoạt động offline, vì vậy bạn thậm chí
có thể phụ đề cho các file âm thanh và video được lưu trên ổ cứng của mình miễn
là bạn phát chúng trong Chrome.
Tính năng này hiện hỗ trợ tiếng Anh và có sẵn trên toàn cầu ở
phiên bản Chrome mới nhất trên các thiết bị Windows, Mac và Linux và sẽ sớm có
trên ChromeOS. Đối với thiết bị Android, Phụ đề trực tiếp đã có sẵn cho bất kỳ
âm thanh hoặc video nào trên thiết bị di động của bạn.
Một món quà trong Ngày nhận thức khả năng tiếp cận
toàn cầu
Ngày thứ Năm 20-5 vừa qua là Ngày nhận thức khả năng tiếp
cận toàn cầu (GAAD: Global Accesibilty Awareness Day), đó là ngày mà các nhà
thiết kế và phát triển được nhắc nhở rằng các thiết kế của họ - đặc biệt đối
với các sản phẩm kỹ thuật số - phải sao cho những người khuyết tật vẫn có thể
tiếp cận được ở mức tốt nhất.
Ngày Nhận thức về Khả năng tiếp cận Toàn cầu (GAAD) đã
ra đời để nhắc nhở mọi người chú ý trở lại thế giới của những người khuyết tật.
GAAD nhắm đến các nhà phát triển, nhà thiết kế và các nhà sáng tạo khác tập
trung nhiều hơn vào khả năng tiếp cận kỹ thuật số và đưa công nghệ mới đến hàng
tỷ người trên toàn thế giới bị khuyết tật hoặc khiếm khuyết một khả năng nào
đó. Ngày này được tổ chức vào Thứ Năm thứ ba của tháng Năm hàng năm, năm nay là
ngày 20 tháng Năm.
Sản phẩm công nghệ được thiết kế ra để đáp ứng nhu cầu sử
dụng của người bình thường. Khi thiết kế sản phẩm đó để phù hợp với người
khuyết tật thì nó lại trở nên không phù hợp với người bình thường. Nếu thiết kế
riêng những dòng sản phẩm dành cho người khuyết tật thì lại là giải pháp không
kinh tế, vì số lượng người khuyết tật không nhiều mà lại nhiều dạng khiếm
khuyết khác nhau: người thì có vấn đề về thị giác, kẻ khiếm khuyết tứ chi, kẻ có nhược điểm
về thính giác… Giải pháp thường được chọn là cho phép người sử dụng thay đổi
phần thiết lập của ứng dụng. Ví dụ như trong Windows, người dùng có thể chọn
mục Setting – Ease of Access. Một giải pháp khác là viết thêm các
ứng dụng phụ để bổ sung cho ứng dụng chính.
Giải pháp hay nhất là giải pháp không phức tạp về cách cài đặt,
dễ sử dụng, và mặc dù được thiết kế để đáp ứng nhu cầu của người khuyết tật nhưng
cũng có thể phục vụ hiệu quả cho người bình thường. Phụ đề trực tiếp là
một giải pháp như vậy, và đó là một món quà gửi đến người dùng trong Ngày
Nhận thức về Khả năng tiếp cận Toàn cầu (GAAD) năm nay.
Phạm Hoài Nhân
Báo Đồng Nai - 31/05/2021
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét