Xi gì đó Ô

Xi gì đó Ô tức là CxO, trong đó chữ quen thuộc nhứt với mọi người là CEO, tức Chief Executive Officer, thường được dịch là Giám đốc điều hành. Sau CEO, một chức vụ rất quan trọng nữa thường được nhắc đến là CFO, tức Chief Financial Officer, hay Giám đốc tài chánh. Rồi khi công nghệ thông tin phát triển ta có CIO, Chief Information Officer. Cho đến nay có vô số CxO ra đời, như COO, CTO, CMO... (tui sẽ liệt kê sau).

Gần đây, nổi lên một CxO mới, đó là CAIO. Thấy 2 chữ giữa là biết giám đốc gì rồi héng. CAIO là viết tắt của Chief Artificial Intelligence Officer, tạm dịch là Giám đốc Trí tuệ Nhân tạo. Đây là một chức vụ điều hành cấp cao trong doanh nghiệp hoặc tổ chức, chịu trách nhiệm lãnh đạo và quản lý toàn bộ chiến lược, phát triển và triển khai các sáng kiến liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI).

CAIO và các CxO khác. Ảnh do AI tạo

Những nội dung nổi bật tại Sự kiện Google I/O 2025

Google I/O 2005 là sự kiện lớn nhất trong năm của Google, diễn ra ngày 20-21/5 tại trụ sở ở Mountain View, California (Mỹ). Những nội dung nổi bật được trình bày tại sự kiện này là gì? Dưới đây là bản tổng hợp và tóm tắt do tui nhờ AI chatbot Gemini của Google làm dùm.

Tìm hiểu Nghệ thuật viết Prompt qua công cụ NotebookLM

Khi bạn đến với những ứng dụng AI, nhất là với những AI chatbot như ChatGPT, Gemini... thì Prompt mang ý nghĩa và đóng vai trò rất quan trọng.

Nếu tra từ điển thì prompt nghĩa là lời nhắc, nhưng trong bối cảnh AI thì:

Prompt là yêu cầu, câu lệnh hoặc đoạn văn bản mà người dùng nhập vào để tương tác với mô hình AI. Nó là "đầu vào" để AI hiểu và tạo ra "đầu ra" (văn bản, hình ảnh, mã code, v.v.) theo mong muốn của người dùng.

Hiểu đơn giản, khi bạn sử dụng các công cụ AI, cái mà bạn gõ vào ô chat hoặc cung cấp cho AI để nó xử lý chính là "prompt". Độ rõ ràng, chi tiết và cách diễn đạt của prompt sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và sự phù hợp của kết quả mà AI tạo ra.

Chính vì Prompt quan trọng như vậy nên Google đã biên soạn tài liệu tựa là The Art of the Prompt để hướng dẫn người dùng sử dụng Gemini (AI chatbot của Google) hiệu quả nhất.

NotebookLM - phần mềm sổ tay điện tử

 Rất nhiều người khi nói đến AI thường chỉ nghĩ đến các chatbot như ChatGPT, hoặc Gemini, DeepSeek... Điều đó cũng dễ hiểu, bởi chatbot là những ứng dụng đối thoại trực tiếp với người dùng, và được nhiều người tiếp cận một cách trực quan nhất.

Thế nhưng AI không chỉ ở chatbot, mà có mặt trong hầu hết các ứng dụng chúng ta dùng hiện nay, hàm lượng trí tuệ nhân tạo nhiều hay ít thôi, trong đó được mọi người dùng nhiều nhất có lẽ là các ứng dụng Google. Google Maps, Google Dịch, Google Lens... và cả Google Tìm kiếm nữa, tất cả đều có sử dụng AI.

ChatGPT xác định vị trí của ảnh dựa trên các manh mối trong hình

 Mới đây, cộng đồng công nghệ xôn xao với tính năng mới được cập nhật trên ChatGPT - khả năng xác định vị trí của ảnh dựa trên các manh mối trong hình. Tính năng này được giới chuyên gia đánh giá là một "bước tiến vượt bậc" trong lĩnh vực nhận thức hình ảnh của AI.

Theo OpenAI, tính năng mới này hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích thiết thực, đặc biệt trong các tình huống ứng phó khẩn cấp, ví dụ như hỗ trợ tìm kiếm nạn nhân gặp nạn thông qua hình ảnh hiện trường, hoặc phục vụ cho các mục đích nghiên cứu chuyên sâu.

Trong bài viết ngay trước bài này, tui đã thấy ChatGPT rất xuất sắc xác định vị trí chính xác rừng thông ở Pleiku khi xem ảnh, nhưng lúc đó ngoài ảnh còn có gợi ý trước về vị trí địa lý (xem bài Thử tài AI). Nay tui muốn thử coi nếu chỉ có ảnh thôi thì ChatGPT sẽ làm được gì.

Tất nhiên ảnh không bộc lộ vị trí quá hiển nhiên, như chụp hình Dinh Độc Lập hay Chợ Bến Thành rồi hỏi Đây là đâu? Và đây là các ảnh, câu hỏi và câu trả lời:

Thử tài AI (ChatGPT và Gemini Pro)

 Tui post lên Facebook các hình ảnh sau, kèm 2 câu hát:

Thành phố nào vừa đi đã mỏi

Đường quanh co quyện gốc thông già...

Một Buổi Sáng Trên Núi Bình Điện

 Sáng sớm chủ nhật, lòng tôi nặng trĩu những nỗi buồn không tên. Cuộc sống dạo này cứ trôi đều đều như một đoạn nhạc không lời – yên ắng, lặng thinh và... thiếu một điểm nhấn. Tôi quyết định lên núi Bình Điện ở Bửu Long cho khuây khỏa. Không khí ở đó luôn trong lành, mùi cây cỏ ngai ngái trộn lẫn tiếng gió vi vu qua từng tán lá cổ thụ khiến lòng người dịu lại.

Tự nhận mình ngu có khi là cách làm thông minh khi trò chuyện với AI

 Ở nước ngoài có series sách tựa là ... for Dummies, như English Grammar For Dummies, Google for Dummies... Nôm na là Sách cho mấy đứa ngu đần. Đặt tựa kiểu này mà bán ở Việt Nam thì ế là cái chắc, vì ở Việt Nam đâu có ai nhận là mình ngu mà mua mấy cuốn đó?

Thật ra ở nước ngoài đây là series sách bán rất chạy, vì nó... dễ hiểu. Ngu cũng hiểu được mà! Nếu cứ tự cho là mình thông minh, đọc những sách viết theo phong cách cao siêu thì có khi đọc xong chẳng hiểu gì hết trơn, cho bỏ cái tật ngạo nghễ!

Hybrid work – Mô hình làm việc thời công nghệ 4.0

Nhờ sự phát triển của Internet, mô hình làm việc từ xa đã xuất hiện cách nay khá lâu, cùng với đó là mô hình lai (hybrid), kết hợp giữa làm việc ở văn phòng và làm việc tại nhà, tuy nhiên mô hình này chỉ mới ứng dụng cho số ít công ty công nghệ. Từ khi dịch bệnh bùng phát, rất nhiều công ty phải áp dụng mô hình làm việc online và rồi nhận thức sự hữu hiệu của mô hình làm việc kết hợp online và offline, tức hybrid work. Hybrid work đang trở thành xu thế toàn cầu.

Văn phòng làm việc mới của Microsoft Việt Nam tại Hà Nội, thiết kế theo mô hình hybrid work. Nguồn: Microsoft Việt Nam.

Cuộc sống số trở thành dòng chảy chủ đạo

Ngày 17-2-2022, Google vừa công bố báo cáo “Tìm kiếm cho Ngày mai – Search for Tomorrow” phân tích các xu hướng tìm kiếm nổi bật của người Việt trong năm 2021. Trong 5 xu hướng mới của người tiêu dùng kỹ thuật số tại Việt Nam trong năm qua được báo cáo nêu lên thì “Cuộc sống số trở thành dòng chảy chủ đạo” là xu hướng chính và quan trọng nhất.

Tổng quan về báo cáo “Tìm kiếm cho Ngày mai – Việt Nam 2021”

Báo cáo “Tìm kiếm cho Ngày mai – Việt Nam 2021”. Nguồn: Google

An toàn hơn trên mạng Internet

Ngày An toàn Internet (Safer Internet Day) hàng năm được chọn là một ngày đầu tháng Hai. Năm nay, đó là ngày 8 tháng Hai. Vào ngày này và liên tiếp các ngày sau đó, các hoạt động hướng tới việc nâng cao nhận thức về các vấn đề an toàn trực tuyến được đẩy mạnh trên toàn thế giới.

Poster cho Ngày An toàn Internet 2022

Ứng dụng công nghệ để tìm hiểu Ký ức thế giới

Nhân ngày Quốc tế Giáo dục 24-1-2022, Chương trình Ký ức Thế giới của UNESCO đã hợp tác với Google Arts & Culture để giới thiệu Ký ức về Thế giới – hay theo cách gọi thông dụng hiện nay là Di sản Tư liệu Thế giới – bao gồm những tư liệu lưu giữ ký ức về quá khứ chung của nhân loại. Kể từ bây giờ mọi người có thể tiếp cận những di sản tư liệu thế giới được số hóa ngay trên máy tính hay smartphone của mình.

Chương trình Ký ức Thế giới của UNESCO

Chương trình Ký ức Thế giới trên website của Google Arts & Culture

Đánh giá giả trên mạng: một dạng lừa đảo

Gần Tết, nhiều người đang rục rịch lên kế hoạch du lịch hay tăng cường mua sắm cho dù đại dịch vẫn chưa được khắc phục hoàn toàn. Trong điều kiện đó, đặt hàng qua mạng trở thành phương thức phổ biến và kênh hiệu quả nhất giúp người mua hàng nhận định sản phẩm có tốt không để chọn mua chính là thông qua đánh giá online của những người khác. Khi ấy, những đánh giá giả mạo (khen hoặc chê không đúng sự thật) gây thiệt hại đáng kể!

Đánh giá trên mạng (online review) đóng vai trò quan trọng trong quyết định mua sắm

Hiện nay, hầu như tất cả các trang TMĐT đều có phần dành cho khách hàng đánh giá sản phẩm của mình đã mua. Điều này đặc biệt cần thiết hơn nữa đối với các website về du lịch, vì khách cần có những nhận xét đa dạng về nhiều mặt dịch vụ trước khi quyết định đặt tour, đặt phòng khách sạn hay chọn nơi ăn uống.

Theo một khảo sát do trang Fan & Fuel thực hiện gần đây: 97% người được khảo sát đồng ý rằng đánh giá của khách hàng ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của họ, 92% người ngần ngại mua hàng khi không có đánh giá của khách hàng cũ và 94% trả lời họ luôn đọc đánh giá để hiểu thêm về sản phẩm.

Sử dụng AI để định danh khách hàng

Có lẽ nhiều người đã nghe nói đến hoặc đích thân mở tài khoản ngân hàng mà chỉ cần ngồi tại nhà. Đây là việc mà trước nay nhất thiết phải đến trụ sở ngân hàng để nhân viên kiểm tra giấy tờ tùy thân, đối chiếu khuôn mặt. Nay nhờ sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI), tất cả các việc ấy đều có thể thực hiện qua mạng Internet.

KYC và eKYC

KYC là quy định bắt buộc đối với các tổ chức tài chính (như ngân hàng). Đây là viết tắt của Know Your Customer, nghĩa là Biết về khách hàng của bạn hay Định danh khách hàng. KYC cần phải được thực hiện để xác minh danh tính và thông tin đăng nhập của khách hàng trước khi thực hiện bất kỳ dịch vụ tài chính nào.

eKYC là viết tắt của Electronic KYC, là quy trình định danh khách hàng điện tử, theo đó các doanh nghiệp áp dụng công nghệ để đơn giản hóa các thủ tục, giấy tờ nhằm mang đến cho khách hàng những trải nghiệm tốt nhất. Với sự phát triển của AI và mạng Internet, hiện nay eKYC đã đạt những bước tiến đáng kể.

Xu hướng mua hàng second-hand online hiện nay ra sao?

Thương mại điện tử (TMĐT) đang phát triển nhanh chóng, lại càng phổ biến hơn nữa bởi tác động của đại dịch. Bên cạnh các sàn giao dịch TMĐT chuyên bán sản phẩm mới, những trang TMĐT chuyên mua bán hàng đã qua sử dụng ít được chú ý hơn. Trong tình hình đó, tập đoàn Carousell vừa công bố báo cáo khảo sát về xu hướng mua hàng second-hand online ở khu vực Đông Nam Á.

Carousell đưa ra Báo cáo về xu hướng mua hàng đã qua sử dụng

Carousell là một công ty kinh doanh hàng hóa cả cũ và mới trên nền tảng web và smartphone, được thành lập từ 2012, có trụ sở chính tại Singapore và hoạt động tại: Đông Nam Á, Đài Loan, Hồng Kông, Macao, Úc, New Zealand và Canada. Tại Việt Nam, trang web rao vặt và mua bán hàng hóa Chợ Tốt là đơn vị trực thuộc của Carousell. Giữa tháng 9 năm nay, Carousell được định giá 1,1 tỷ USD và hiện là một trong những tập đoàn mua bán, rao vặt online lớn nhất và phát triển nhanh nhất trong khu vực Đông Nam Á.

Trong báo cáo năm 2021 (The Carousell Recommerce Index 2021 Report) vừa công bố, Carousell đã thảo luận về chủ đề sự tiêu dùng quá mức (overconsumption). Báo cáo này nhằm nêu bật tầm quan trọng của tiêu dùng bền vững và lối sống bền vững thông qua mua bán, trao đổi trên nền tảng re-commerce (mua bán lại) ở khu vực Đông Nam Á. Báo cáo tổng hợp các khảo sát từ 4 công ty trực thuộc tập đoàn Carousell là Carousell, Chợ Tốt, Mudah và OneKyat, tại 8 thị trường – Hong Kong, Indonesia, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Đài Loan và Việt Nam, với sự tham gia khảo sát của hơn 3.000 người mua và người bán.

Năm 2021, cả thế giới tìm kiếm cách chữa lành vết thương

Mỗi cuối năm, Google Tìm kiếm lại thống kê tất cả các lượt tìm kiếm của mọi người trên thế giới để xác định xem xu hướng tìm kiếm chính của nhân loại trong năm đó là gì. Năm 2021, kết quả tổng hợp cho thấy câu hỏi được mọi người tìm kiếm nhiều nhất trên Google là: Làm sao chữa lành vết thương? (How to heal?)

Xu hướng tìm kiếm chung của toàn thế giới

Dưới đây là tổng quan về xu hướng tìm kiếm trong năm 2021 do Google nhận định:

Trong năm nay hơn bao giờ hết thế giới tìm kiếm…

YouTube kiểm soát nội dung sai lệch về vaccine

Cùng với những thông tin không đúng về dịch bệnh Covid-19, thông tin sai lệch về vaccine lan truyền trên mạng gây hoang mang rất nhiều cho người đọc. Nguy hại hơn nữa, những thông tin này khiến nhiều người tẩy chay hoặc không dám tiêm chủng vaccine, gây ảnh hưởng lớn đến công cuộc chống dịch. YouTube đã vào cuộc, đẩy mạnh việc kiểm soát nội dung sai lệch về vaccine trên nền tảng của mình.

Thách thức và sự đánh đổi

Đối với YouTube, việc soạn thảo chính sách xoay quanh nội dung sai lệch về y tế nói chung và vaccine Covid-19 nói riêng đi kèm với những thách thức và những sự đánh đổi.

Thách thức, vì khi có những nghiên cứu mới xuất hiện – mà đặc biệt là trong giai đoạn dịch bệnh này, những kết quả nghiên cứu về y tế thường được nôn nóng đưa ra sớm - thì kinh nghiệm cá nhân thường đóng một vai trò lớn trong quá trình chia sẻ trực tuyến. Việc phán đoán thông tin được chia sẻ ấy đúng hay sai để kiểm soát sự chia sẻ không hề là chuyện đơn giản. Vaccine nói riêng cũng là nguồn gây tranh cãi trong nhiều năm qua, mặc cho sự giải trình nhất quán của các cơ quan y tế về độ hiệu quả của chúng.

Đánh đổi, vì nếu kiểm soát chặt việc đưa thông tin lên YouTube giúp hạn chế được những bất lợi mà tin giả, tin xấu gây ra cho xã hội thì nó cũng khiến cho người dùng YouTube cảm thấy không hài lòng vì bị khống chế quá đáng.

Một thập kỷ kỹ thuật số cho Đông Nam Á

Thập kỷ kỹ thuật số của Đông Nam Á đã đến. Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người dân Đông Nam Á vượt qua đại dịch COVID-19. Hiện tại, như báo cáo mới nhất của e-Conomy Đông Nam Á cho thấy, nền kinh tế kỹ thuật số đang sẵn sàng đóng một vai trò lớn hơn trong tương lai của khu vực so với những gì chúng ta tưởng tượng.

Những năm 20 bùng nổ - Thập kỷ Số cho Đông Nam Á

Báo cáo e-Conomy là báo cáo hàng năm do Google, Temasek và Bain & Company thực hiện, khảo sát về tình hình phát triển nền kinh tế số ở Đông Nam Á (SEA, South East Asia). Báo cáo năm nay vừa được công bố vào giữa tháng 11, với tiêu đề: Những năm 20 bùng nổ - Thập kỷ số cho Đông Nam Á.

Sau khi chứng tỏ khả năng phục hồi vào năm 2020, nền kinh tế kỹ thuật số của SEA đã chứng kiến sự hồi sinh vào năm 2021. Theo báo cáo, thập kỷ kỹ thuật số của SEA đã đến. Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người dân SEA vượt qua đại dịch COVID-19. Năm ngoái, người ta đã chứng kiến khả năng phục hồi của SEA khi đối mặt với đại dịch , khi mọi người chuyển sang sử dụng Internet để đáp ứng nhu cầu hàng ngày của họ theo những cách mới. Năm nay cho thấy sự hồi sinh và hướng tới “những năm 20 bùng nổ”, nơi công nghệ sẽ mở ra những khả năng mới thú vị cho hàng trăm triệu người trong khu vực.

Cảnh giác cao trong mùa mua sắm online cuối năm

Vào thời điểm cuối năm, các sàn giao dịch thương mại điện tử thi nhau mở ra những đợt khuyến mãi rầm rộ để thu hút khách hàng. Ngoài những đợt khuyến mãi truyền thống như 11-11 (đã qua), 12-12, Black Friday (quốc tế), Online Friday (Việt Nam), các sàn giao dịch, các công ty còn mở ra vô số đợt khuyến mãi khác. Nương theo đó, hàng loạt hoạt động lừa đảo qua mạng cũng sẽ xuất hiện.

Tội phạm mạng tăng vọt kể từ khi bắt đầu đại dịch

Vào cuối tháng 5 năm 2000, tức chỉ nửa năm sau khi đại dịch bùng phát, trong cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc, đại diện Hội đồng Bảo an là bà Izumi Nakamitsu cho biết: “Tội phạm mạng đang gia tăng, với mức tăng 600% các email độc hại trong cuộc khủng hoảng hiện nay”. Bà cũng cho biết sự phụ thuộc vào kỹ thuật số ngày càng tăng đã làm tăng nguy cơ bị tấn công mạng và “ước tính cứ 39 giây lại có một cuộc tấn công như vậy”.

“Xóa mù truyền thông”, câu chuyện còn dài

Tuần lễ cuối tháng 10 vừa qua diễn ra sự kiện “Global Media and Information Literacy Week” (tạm dịch Tuần lễ Thông hiểu về Phương tiện Truyền thông và Thông tin toàn cầu) do UNESCO tổ chức. Đây là sự kiện hàng năm, được bắt đầu từ năm 2012. Vào dịp này, UNESCO phối hợp cùng các tổ chức quốc tế tạo nên các hoạt động “xóa mù truyền thông” trên toàn thế giới.

Tuần lễ Thông hiểu về Phương tiện Truyền thông và Thông tin toàn cầu do UNESCO chủ trì