Year in Search 2025 ở Việt Nam

Cuối năm, Google lại công bố Year in Search 2025 thống kê một năm tìm kiếm trên Google. Dựa trên bảng thống kê này đối với Việt Nam, Google có bài nhận xét sau đây.

Year in Search 2025: AI ngày càng trở nên phổ biến, văn hóa Việt ghi dấu mạnh mẽ trên các hạng mục tìm kiếm

• Google công bố danh sách Year in Search 2025 - Google Một năm Tìm kiếm với 10 chủ đề nổi bật tại Việt Nam trong năm qua.

• AI đã trở thành một phần quen thuộc trong đời sống khi người dùng chuyển từ truy vấn căn bản sang ứng dụng AI sâu rộng cho sáng tạo, học tập và công việc hàng ngày.

• Văn hóa và bản sắc Việt Nam lên ngôi với phim ảnh, âm nhạc, các chương trình nghệ thuật mang dấu ấn lịch sử - truyền thống chiếm các vị trí cao trong xu hướng tìm kiếm.

• Google Tìm kiếm tiếp tục là nền tảng quen thuộc để cập nhật tin tức, học kỹ năng và giải quyết nhu cầu đời sống.

Giúp việc tạo, khám phá và chia sẻ nội dung trên Facebook trở nên dễ dàng hơn

Trong ít ngày qua (và ít ngày sắp tới) người dùng Facebook nếu để ý sẽ thấy Facebook có một số thay đổi. Đây là những cải tiến của Facebook để đáp ứng nhu cầu của người dùng tốt hơn. Facebook cải tiến những gì và tận dụng những ưu điểm đó như thế nào, bài viết sau của Facebook trên Newsroom ngày 9/12/2025 sẽ cung cấp đủ thông tin. Bài viết bằng tiếng Anh, dịch ra tiếng Việt bằng Google Translate.

Tóm tắt:

• Chúng tôi đang giới thiệu những cải tiến cho hệ thống Bảng tin, tìm kiếm và điều hướng của Facebook để bạn có thể dễ dàng tìm thấy những gì mình đang tìm kiếm và khám phá sâu hơn những sở thích của mình .

• Chúng tôi đang đơn giản hóa cách bạn tạo nội dung trong ứng dụng bằng cách thiết kế lại cách bạn tạo Câu chuyện và bài đăng trên Nguồn cấp dữ liệu, cũng như cách bạn tương tác và chia sẻ chúng.

• Chúng tôi cũng đang triển khai những cách mới để hiển thị những điểm chung với bạn bè của bạn trực tiếp trên trang cá nhân và thông qua tìm kiếm.

Báo cáo e-Conomy SEA 2025

Báo cáo e-Conomy SEA 2025:

Nền kinh tế số Việt Nam dự kiến đạt 39 tỷ USD năm 2025, dẫn đầu Đông Nam Á về mức độ ứng dụng và niềm tin của người dùng với AI

• Việt Nam dẫn đầu Đông Nam Á về các chỉ số cho thấy độ sẵn sàng trong việc ứng dụng AI với 81% người dùng tương tác với AI hằng ngày và 96% người dùng bày tỏ mức độ tin tưởng cao với các tác nhân AI.

• Nền kinh tế số Việt Nam dự kiến đạt 39 tỷ USD tổng giá trị hàng hóa (GMV) vào năm 2025, trở thành nền kinh tế số tăng trưởng nhanh thứ hai tại Đông Nam Á, với mức tăng trưởng 17% so với cùng kỳ năm ngoái.

• Đối với video thương mại (video commerce), Việt Nam là thị trường lớn thứ hai và tăng trưởng nhanh thứ hai tại Đông Nam Á, được thúc đẩy bởi mức tăng trưởng 60% theo năm (YoY) về số lượng giao dịch, đạt 1,3 tỷ giao dịch.

• Ngành thương mại điện tử chiếm hai phần ba tổng quy mô nền kinh tế số của Việt Nam, dự báo vượt mốc 25 tỷ USD vào năm 2025.

Flickr và cái tên không đụng hàng

Vào cái thuở mà chưa có Google Photos, Instagram, cũng chưa có Facebook, Zalo... luôn thì khi người ta muốn lưu ảnh lên mạng phải xài cái gì? Có những phần mềm khá nổi tiếng và hữu ích như Panoramio, Photobucket, Flickr.

Ở Việt Nam Flickr được khá nhiều người biết tới, nhất là những người tìm kiếm ảnh chụp Việt Nam xưa do Mạnh Hải sưu tập. Ban đầu anh Mạnh Hải tải ảnh lên Panoramio, đến khi Panoramio đóng cửa thì anh chuyển toàn bộ dữ liệu qua Flickr.

Và đã biết tới Flickr thì chắc bạn cũng đã từng lúng túng với cái tên kỳ cục của nó! Tui cũng đã từng nhiều lần tự hỏi mình có nhớ lộn hông, hay có gõ sai chính tả hông, chớ tên gì mà dị hợm quá: flickr.

Panoramio - Vang bóng một thời

Câu chuyện về xem Street View của Google Maps để tìm về hình ảnh quá khứ ở một nơi chốn nào đó đang sôi nổi tại Việt Nam. Ý tưởng cốt lõi để những điều này trở thành hiện thực là gắn những bức ảnh với tọa độ địa lý, hay nói các khác là tạo một lớp (layer) bản đồ bằng hình ảnh phủ lên trên bản đồ địa lý. Ý tưởng này không bắt nguồn từ Google mà từ một phần mềm khác: Panoramio.

Panoramio - Phần mềm đầu tiên gắn những bức ảnh với tọa độ địa lý

Giao diện Panoramio

Đập cổ kính ra tìm lấy bóng

Gần đây, ở Việt Nam rộ lên xu hướng dùng tính năng Street View trên Google Maps để tìm lại hình ảnh của người thân trong quá khứ. Ý tưởng chính của việc này như sau:

Ứng với mỗi địa điểm trên bản đồ Google sẽ có nhiều hình ảnh của địa điểm đó chụp tại những thời điểm khác nhau, đặc biệt là những ảnh chụp toàn cảnh 360 độ, gọi là Street View. Do góc chụp rộng, bao quát được nhiều người, sự vật trong khung cảnh nên xác suất ta nhìn thấy được người quen của mình trong khung cảnh ấy khá cao. Điều này đặc biệt gây cảm xúc nếu đó là hình ảnh quá khứ và người thân ấy nay ta không còn gặp được nữa.

Một hình ảnh Street View ở Long Khánh, gợi nhớ câu hát Con đường xưa em đi

Các cách thức lừa đảo trực tuyến phổ biến gần đây và cách giữ an toàn hơn trên mạng từ Google

 

• Hơn 360.000 thiết bị đã được bảo vệ bởi tính năng bảo vệ, chống lừa đảo nâng cao với Google Play Protect

• Hơn 1,5 triệu cài đặt rủi ro; và hơn 8.000 ứng dụng độc hại đã được ngăn chặn tại Việt Nam

• 5 cách thức lừa đảo trực tuyến đang phổ biến và một số mẹo phòng tránh

Hybrid work – Mô hình làm việc thời công nghệ 4.0

Nhờ sự phát triển của Internet, mô hình làm việc từ xa đã xuất hiện cách nay khá lâu, cùng với đó là mô hình lai (hybrid), kết hợp giữa làm việc ở văn phòng và làm việc tại nhà, tuy nhiên mô hình này chỉ mới ứng dụng cho số ít công ty công nghệ. Từ khi dịch bệnh bùng phát, rất nhiều công ty phải áp dụng mô hình làm việc online và rồi nhận thức sự hữu hiệu của mô hình làm việc kết hợp online và offline, tức hybrid work. Hybrid work đang trở thành xu thế toàn cầu.

Văn phòng làm việc mới của Microsoft Việt Nam tại Hà Nội, thiết kế theo mô hình hybrid work. Nguồn: Microsoft Việt Nam.

Cuộc sống số trở thành dòng chảy chủ đạo

Ngày 17-2-2022, Google vừa công bố báo cáo “Tìm kiếm cho Ngày mai – Search for Tomorrow” phân tích các xu hướng tìm kiếm nổi bật của người Việt trong năm 2021. Trong 5 xu hướng mới của người tiêu dùng kỹ thuật số tại Việt Nam trong năm qua được báo cáo nêu lên thì “Cuộc sống số trở thành dòng chảy chủ đạo” là xu hướng chính và quan trọng nhất.

Tổng quan về báo cáo “Tìm kiếm cho Ngày mai – Việt Nam 2021”

Báo cáo “Tìm kiếm cho Ngày mai – Việt Nam 2021”. Nguồn: Google

An toàn hơn trên mạng Internet

Ngày An toàn Internet (Safer Internet Day) hàng năm được chọn là một ngày đầu tháng Hai. Năm nay, đó là ngày 8 tháng Hai. Vào ngày này và liên tiếp các ngày sau đó, các hoạt động hướng tới việc nâng cao nhận thức về các vấn đề an toàn trực tuyến được đẩy mạnh trên toàn thế giới.

Poster cho Ngày An toàn Internet 2022

Ứng dụng công nghệ để tìm hiểu Ký ức thế giới

Nhân ngày Quốc tế Giáo dục 24-1-2022, Chương trình Ký ức Thế giới của UNESCO đã hợp tác với Google Arts & Culture để giới thiệu Ký ức về Thế giới – hay theo cách gọi thông dụng hiện nay là Di sản Tư liệu Thế giới – bao gồm những tư liệu lưu giữ ký ức về quá khứ chung của nhân loại. Kể từ bây giờ mọi người có thể tiếp cận những di sản tư liệu thế giới được số hóa ngay trên máy tính hay smartphone của mình.

Chương trình Ký ức Thế giới của UNESCO

Chương trình Ký ức Thế giới trên website của Google Arts & Culture

Cư dân mạng đang đón Tết ra sao?

Sắp đến Tết rồi, hãy cùng dạo một vòng để xem cư dân mạng chuẩn bị đón Tết như thế nào nhé!

Mua sắm

Lazada vừa công bố các số liệu từ Lễ hội Mua sắm Tết 2022 – “Tết mới, Sale to” trên Lazada từ ngày 5-1 tới ngày 14-1-2022. Mặc dù đây chỉ là số liệu của một sàn giao dịch thương mại điện tử (TMĐT) nhưng là sàn TMĐT lớn bậc nhất tại Việt Nam nên có thể thể hiện phần nào xu hướng mua sắm qua mạng của người Việt trong dịp Tết này.

Các điểm nhấn trong Lễ hội Mua sắm Tết 2022 của Lazada

Đánh giá giả trên mạng: một dạng lừa đảo

Gần Tết, nhiều người đang rục rịch lên kế hoạch du lịch hay tăng cường mua sắm cho dù đại dịch vẫn chưa được khắc phục hoàn toàn. Trong điều kiện đó, đặt hàng qua mạng trở thành phương thức phổ biến và kênh hiệu quả nhất giúp người mua hàng nhận định sản phẩm có tốt không để chọn mua chính là thông qua đánh giá online của những người khác. Khi ấy, những đánh giá giả mạo (khen hoặc chê không đúng sự thật) gây thiệt hại đáng kể!

Đánh giá trên mạng (online review) đóng vai trò quan trọng trong quyết định mua sắm

Hiện nay, hầu như tất cả các trang TMĐT đều có phần dành cho khách hàng đánh giá sản phẩm của mình đã mua. Điều này đặc biệt cần thiết hơn nữa đối với các website về du lịch, vì khách cần có những nhận xét đa dạng về nhiều mặt dịch vụ trước khi quyết định đặt tour, đặt phòng khách sạn hay chọn nơi ăn uống.

Theo một khảo sát do trang Fan & Fuel thực hiện gần đây: 97% người được khảo sát đồng ý rằng đánh giá của khách hàng ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của họ, 92% người ngần ngại mua hàng khi không có đánh giá của khách hàng cũ và 94% trả lời họ luôn đọc đánh giá để hiểu thêm về sản phẩm.

Sử dụng AI để định danh khách hàng

Có lẽ nhiều người đã nghe nói đến hoặc đích thân mở tài khoản ngân hàng mà chỉ cần ngồi tại nhà. Đây là việc mà trước nay nhất thiết phải đến trụ sở ngân hàng để nhân viên kiểm tra giấy tờ tùy thân, đối chiếu khuôn mặt. Nay nhờ sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI), tất cả các việc ấy đều có thể thực hiện qua mạng Internet.

KYC và eKYC

KYC là quy định bắt buộc đối với các tổ chức tài chính (như ngân hàng). Đây là viết tắt của Know Your Customer, nghĩa là Biết về khách hàng của bạn hay Định danh khách hàng. KYC cần phải được thực hiện để xác minh danh tính và thông tin đăng nhập của khách hàng trước khi thực hiện bất kỳ dịch vụ tài chính nào.

eKYC là viết tắt của Electronic KYC, là quy trình định danh khách hàng điện tử, theo đó các doanh nghiệp áp dụng công nghệ để đơn giản hóa các thủ tục, giấy tờ nhằm mang đến cho khách hàng những trải nghiệm tốt nhất. Với sự phát triển của AI và mạng Internet, hiện nay eKYC đã đạt những bước tiến đáng kể.

Xu hướng mua hàng second-hand online hiện nay ra sao?

Thương mại điện tử (TMĐT) đang phát triển nhanh chóng, lại càng phổ biến hơn nữa bởi tác động của đại dịch. Bên cạnh các sàn giao dịch TMĐT chuyên bán sản phẩm mới, những trang TMĐT chuyên mua bán hàng đã qua sử dụng ít được chú ý hơn. Trong tình hình đó, tập đoàn Carousell vừa công bố báo cáo khảo sát về xu hướng mua hàng second-hand online ở khu vực Đông Nam Á.

Carousell đưa ra Báo cáo về xu hướng mua hàng đã qua sử dụng

Carousell là một công ty kinh doanh hàng hóa cả cũ và mới trên nền tảng web và smartphone, được thành lập từ 2012, có trụ sở chính tại Singapore và hoạt động tại: Đông Nam Á, Đài Loan, Hồng Kông, Macao, Úc, New Zealand và Canada. Tại Việt Nam, trang web rao vặt và mua bán hàng hóa Chợ Tốt là đơn vị trực thuộc của Carousell. Giữa tháng 9 năm nay, Carousell được định giá 1,1 tỷ USD và hiện là một trong những tập đoàn mua bán, rao vặt online lớn nhất và phát triển nhanh nhất trong khu vực Đông Nam Á.

Trong báo cáo năm 2021 (The Carousell Recommerce Index 2021 Report) vừa công bố, Carousell đã thảo luận về chủ đề sự tiêu dùng quá mức (overconsumption). Báo cáo này nhằm nêu bật tầm quan trọng của tiêu dùng bền vững và lối sống bền vững thông qua mua bán, trao đổi trên nền tảng re-commerce (mua bán lại) ở khu vực Đông Nam Á. Báo cáo tổng hợp các khảo sát từ 4 công ty trực thuộc tập đoàn Carousell là Carousell, Chợ Tốt, Mudah và OneKyat, tại 8 thị trường – Hong Kong, Indonesia, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Đài Loan và Việt Nam, với sự tham gia khảo sát của hơn 3.000 người mua và người bán.

YouTube kiểm soát nội dung sai lệch về vaccine

Cùng với những thông tin không đúng về dịch bệnh Covid-19, thông tin sai lệch về vaccine lan truyền trên mạng gây hoang mang rất nhiều cho người đọc. Nguy hại hơn nữa, những thông tin này khiến nhiều người tẩy chay hoặc không dám tiêm chủng vaccine, gây ảnh hưởng lớn đến công cuộc chống dịch. YouTube đã vào cuộc, đẩy mạnh việc kiểm soát nội dung sai lệch về vaccine trên nền tảng của mình.

Thách thức và sự đánh đổi

Đối với YouTube, việc soạn thảo chính sách xoay quanh nội dung sai lệch về y tế nói chung và vaccine Covid-19 nói riêng đi kèm với những thách thức và những sự đánh đổi.

Thách thức, vì khi có những nghiên cứu mới xuất hiện – mà đặc biệt là trong giai đoạn dịch bệnh này, những kết quả nghiên cứu về y tế thường được nôn nóng đưa ra sớm - thì kinh nghiệm cá nhân thường đóng một vai trò lớn trong quá trình chia sẻ trực tuyến. Việc phán đoán thông tin được chia sẻ ấy đúng hay sai để kiểm soát sự chia sẻ không hề là chuyện đơn giản. Vaccine nói riêng cũng là nguồn gây tranh cãi trong nhiều năm qua, mặc cho sự giải trình nhất quán của các cơ quan y tế về độ hiệu quả của chúng.

Đánh đổi, vì nếu kiểm soát chặt việc đưa thông tin lên YouTube giúp hạn chế được những bất lợi mà tin giả, tin xấu gây ra cho xã hội thì nó cũng khiến cho người dùng YouTube cảm thấy không hài lòng vì bị khống chế quá đáng.

Một thập kỷ kỹ thuật số cho Đông Nam Á

Thập kỷ kỹ thuật số của Đông Nam Á đã đến. Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người dân Đông Nam Á vượt qua đại dịch COVID-19. Hiện tại, như báo cáo mới nhất của e-Conomy Đông Nam Á cho thấy, nền kinh tế kỹ thuật số đang sẵn sàng đóng một vai trò lớn hơn trong tương lai của khu vực so với những gì chúng ta tưởng tượng.

Những năm 20 bùng nổ - Thập kỷ Số cho Đông Nam Á

Báo cáo e-Conomy là báo cáo hàng năm do Google, Temasek và Bain & Company thực hiện, khảo sát về tình hình phát triển nền kinh tế số ở Đông Nam Á (SEA, South East Asia). Báo cáo năm nay vừa được công bố vào giữa tháng 11, với tiêu đề: Những năm 20 bùng nổ - Thập kỷ số cho Đông Nam Á.

Sau khi chứng tỏ khả năng phục hồi vào năm 2020, nền kinh tế kỹ thuật số của SEA đã chứng kiến sự hồi sinh vào năm 2021. Theo báo cáo, thập kỷ kỹ thuật số của SEA đã đến. Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người dân SEA vượt qua đại dịch COVID-19. Năm ngoái, người ta đã chứng kiến khả năng phục hồi của SEA khi đối mặt với đại dịch , khi mọi người chuyển sang sử dụng Internet để đáp ứng nhu cầu hàng ngày của họ theo những cách mới. Năm nay cho thấy sự hồi sinh và hướng tới “những năm 20 bùng nổ”, nơi công nghệ sẽ mở ra những khả năng mới thú vị cho hàng trăm triệu người trong khu vực.

Cảnh giác cao trong mùa mua sắm online cuối năm

Vào thời điểm cuối năm, các sàn giao dịch thương mại điện tử thi nhau mở ra những đợt khuyến mãi rầm rộ để thu hút khách hàng. Ngoài những đợt khuyến mãi truyền thống như 11-11 (đã qua), 12-12, Black Friday (quốc tế), Online Friday (Việt Nam), các sàn giao dịch, các công ty còn mở ra vô số đợt khuyến mãi khác. Nương theo đó, hàng loạt hoạt động lừa đảo qua mạng cũng sẽ xuất hiện.

Tội phạm mạng tăng vọt kể từ khi bắt đầu đại dịch

Vào cuối tháng 5 năm 2000, tức chỉ nửa năm sau khi đại dịch bùng phát, trong cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc, đại diện Hội đồng Bảo an là bà Izumi Nakamitsu cho biết: “Tội phạm mạng đang gia tăng, với mức tăng 600% các email độc hại trong cuộc khủng hoảng hiện nay”. Bà cũng cho biết sự phụ thuộc vào kỹ thuật số ngày càng tăng đã làm tăng nguy cơ bị tấn công mạng và “ước tính cứ 39 giây lại có một cuộc tấn công như vậy”.

“Xóa mù truyền thông”, câu chuyện còn dài

Tuần lễ cuối tháng 10 vừa qua diễn ra sự kiện “Global Media and Information Literacy Week” (tạm dịch Tuần lễ Thông hiểu về Phương tiện Truyền thông và Thông tin toàn cầu) do UNESCO tổ chức. Đây là sự kiện hàng năm, được bắt đầu từ năm 2012. Vào dịp này, UNESCO phối hợp cùng các tổ chức quốc tế tạo nên các hoạt động “xóa mù truyền thông” trên toàn thế giới.

Tuần lễ Thông hiểu về Phương tiện Truyền thông và Thông tin toàn cầu do UNESCO chủ trì

Năm 2021, email tròn 50 tuổi

Ngày nay, email là thứ quá quen thuộc với chúng ta. Hầu như ai cũng có một địa chỉ mail để liên lạc với dạng thức abc@xyz. Cái “ký hiệu thần thánh” @ trong địa chỉ email để phân chia giữa phần định danh người nhận và định danh máy chủ (hosting) xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1971. Năm đó được xem là năm khai sinh ra email, đến nay vừa tròn nửa thế kỷ.

1971: năm khai sinh ra @ và email

Tin nhắn đầu tiên được gởi qua mạng Internet vào năm 1969. Ở thời điểm ấy, ta có mạng ARPANET, chính là tiền thân của World Wide Web (mạng Internet) ngày nay. Người ta thấy một tin nhắn (message) được gửi qua ARPANET giữa hai IMP (Interface Message Processors, tạm dịch Bộ xử lý tin nhắn giao diện) vào ngày 29-10-1969. IMP là tiền thân của bộ định tuyến mạng (router) ngày nay. Một thiết bị được thiết lập trong khuôn viên UCLA, trong khi thiết bị còn lại đặt tại Viện Nghiên cứu Stanford. Tuy nhiên đây chưa được xem là email vì đây chỉ là tin nhắn được gửi đi giữa 2 thiết bị, chứ không phải là 2 hộp thư. Thời điểm ấy chưa có khái niệm địa chỉ email. Hiểu nôm na là chỉ mới có thông báo gửi đến nhà chứ chưa có thư gửi đến thành viên trong nhà.