Theo dự báo của nhóm nghiên cứu Đại học Fullbright, đến đầu tháng 8, TP.HCM sẽ chỉ còn rải rác vài ca mắc COVID-19/ngày và dịch sẽ kết thúc vào cuối tháng 8-2021. Nghiên cứu của nhóm sử dụng dữ liệu đầu vào là số ca bệnh theo ngày dịch tễ; hệ số lây nhiễm cơ bản-R0; tham số về các biện pháp can thiệp (giãn cách xã hội từ báo cáo Google Mobility, khả năng truy vết, lây trong khu cách ly từ phân tích các vụ dịch trước). Trong các dữ liệu đầu vào có báo cáo giãn cách xã hội từ Google Mobility. Báo cáo Google Mobility là gì?
Giãn cách xã hội là giải pháp hạn chế lây lan hiệu quả
Giãn cách xã hội (social distancing) là một chiến lược y tế công cộng, nhằm làm hạn chế sự lây lan của bệnh truyền nhiễm, đang được áp dụng tại rất nhiều nơi trên thế giới trước tình trạng COVID-19 đang bùng phát. Việc hạn chế người dân đến những nơi công cộng hoặc giảm lượng người tập trung ở những địa điểm như cơ quan, bệnh viện... cũng nằm trong chiến lược đó. Có thể thấy rằng việc dập tắt dịch nhanh hay chậm có một phần khá lớn là nhờ ở việc hạn chế tập trung nơi công cộng. Thế nhưng làm sao đo được mức độ giảm tập trung ở những điểm công cộng ấy?
Chúng ta thấy những bức ảnh chụp cảnh các địa điểm vắng bóng
người, nhưng cụ thể là vắng bao nhiêu % so với bình thường và có phải là thường
xuyên vắng như thế không hay chỉ là ảnh chụp ngẫu nhiên? Nói cách khác, nếu
chính phủ muốn xác định chính xác hiệu quả của việc giãn cách xã hội do mình đề
ra thì làm sao?
Google đưa ra một giải pháp. Đó là dựa vào... Google Maps!
Đây chính là một ứng dụng của Dữ liệu lớn (Big Data). Khi một người dùng
smartphone có bật Google Maps và bật cài đặt Lịch sử vị trí thì sự xuất
hiện của họ tại một vị trí và thời điểm bất kỳ sẽ được ghi nhận. Với dữ liệu
của hàng triệu người ở những thời điểm và vị trí khác nhau, đối chiếu với dữ
liệu ở một thời điểm cho trước, Google có thể xác định được sự thay đổi mức độ
tập trung ở từng địa điểm theo thời gian.
Báo cáo Google Mobility giúp xác định tình trạng giãn cách
xã hội thực tế
Từ đầu tháng 4-2020, Google cho xuất bản Community Mobility
Report (Báo cáo Di động Cộng đồng), người dùng bất kỳ có thể nhấp vào đó để
tải về bản báo cáo của nước mình. Các báo cáo này được cập nhật thường xuyên và
càng ngày càng thêm chi tiết đến từng địa phương trong mỗi nước. Hiện nay báo cáo
được gọi tắt là Google Mobility, hay Báo cáo xu hướng di chuyển của
cộng đồng.
Google giải thích mục đích và ý nghĩa của Google Mobility:
“Trong khi các cộng đồng trên toàn cầu ứng phó với
COVID-19, các quan chức y tế công cộng đã cho chúng tôi biết rằng loại thông
tin chi tiết tổng hợp và ẩn danh mà chúng tôi dùng trong những sản phẩm như
Google Maps có thể giúp ích khi họ đưa ra các quyết định quan trọng để phòng
chống COVID-19.
Báo cáo xu hướng di chuyển của cộng đồng nhằm mục đích
cung cấp thông tin về những thay đổi diễn ra trước các chính sách ban hành để
chống lại sự lây lan của COVID-19. Các báo cáo này thể hiện biểu đồ mô tả xu
hướng di chuyển theo thời gian, theo vị trí địa lý và nhiều danh mục địa điểm,
chẳng hạn như điểm bán lẻ và giải trí, siêu thị và hiệu thuốc, công viên, bến
xe, nhà ga, nơi làm việc và khu dân cư.”
Nội dung Báo cáo xu hướng di chuyển của cộng đồng
Mỗi Báo cáo xu hướng di chuyển của cộng đồng được phân chia
theo vị trí địa lý và cho biết sự thay đổi về số lượt ghé thăm từng loại địa
điểm như cửa hàng thực phẩm, công viên, nơi làm việc…
Báo cáo xu hướng di chuyển của cộng đồng cho biết xu hướng
di chuyển ở từng khu vực, theo nhiều danh mục địa điểm. Đối với mỗi danh mục
trong một khu vực, báo cáo thể hiện những thay đổi theo 2 cách khác nhau:
-
Số liệu chính: So sánh xu hướng di chuyển của ngày báo
cáo với ngày cơ sở. Google tính toán số liệu này cho ngày báo cáo (trừ khi có
khoảng trống trên biểu đồ) và báo cáo ở dạng phần trăm dương hoặc âm.
-
Biểu đồ xu hướng: Phần trăm thay đổi trong 6 tuần trước
ngày báo cáo. Minh họa dưới dạng biểu đồ.
Dữ liệu này cho biết số lượng khách đến (hoặc dành thời gian
ở) các danh mục địa điểm thay đổi như thế nào so với ngày Google tạo giá trị cơ
sở, hay còn gọi là ngày cơ sở. Ngày cơ sở cho biết giá trị bình thường của ngày
đó. Ở đây, ngày cơ sở là giá trị trung bình trong khoảng thời gian 5 tuần, từ
ngày 3-1 đến ngày 6-2-2020.
Ví dụ: Đây là báo cáo xu hướng di chuyển của cộng đồng tại
Việt Nam, lập ngày 29-6-2021
Ngoài dữ liệu chung, Google Mobility còn cung cấp dữ liệu của
từng tỉnh thành. Ví dụ, đây là số liệu của Đồng Nai và TP. Hồ Chí Minh
Ta thấy mức độ giãn cách ở Đồng Nai hơi thấp hơn mức độ
chung cả nước và độ biến thiên theo thời gian không cao lắm, trong khi đó mức độ
giãn cách ở TP. Hồ Chí Minh cao hơn nhiều so với mức độ chung và ngày càng tăng.
Bảo vệ quyền riêng tư
Việc thu thập dữ liệu để tạo nên báo cáo khiến nhiều người
lo ngại về quyền riêng tư bị xâm phạm (thông tin vào thời điểm nào mình đang ở đâu
sẽ bị người khác biết). Google khẳng định về việc bảo vệ quyền riêng tư như
sau:
Báo cáo xu hướng di chuyển của cộng đồng được phát triển
nhằm mục đích cung cấp thông tin hữu ích nhưng vẫn tuân thủ các quy tắc nghiêm
ngặt của chúng tôi để bảo vệ quyền riêng tư của mọi người. Báo cáo này sẽ không
bao giờ công khai bất kỳ thông tin nhận dạng cá nhân nào, chẳng hạn như thông
tin vị trí, hoạt động tiếp xúc hoặc di chuyển của một cá nhân.
Chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết trong các báo cáo
này dựa trên tập dữ liệu tổng hợp và ẩn danh từ những người dùng đã bật tùy
chọn cài đặt Nhật ký vị trí. Theo mặc định, tùy chọn này ở trạng thái tắt.
Những người đã bật Nhật ký vị trí có thể chọn tắt tính năng này bất cứ lúc nào
trong Tài khoản Google của họ. Ngoài ra, họ luôn có thể xóa dữ liệu Nhật ký vị
trí ngay từ Dòng thời gian của mình.
Phạm vi sử dụng báo cáo
Báo cáo xu hướng di chuyển của cộng đồng thường xuyên
được cập nhật (không quá 1 tuần 1 lần) và mọi người đều có thể truy cập tại: https://www.google.com/covid19/mobility/.
Không chỉ các nhóm nghiên cứu sử dụng dữ liệu của Google
Mobility để phân tích và làm dự báo như nhóm của đại học Fullbright, nhân viên
y tế công cộng có thể sử dụng dữ liệu này để làm cơ sở cho hoạt động của mình,
chính quyền địa phương sử dụng dữ liệu để xem xét hiệu quả các giải pháp giãn cách
xã hội do mình đề ra. Mỗi người dân cũng đều có thể theo dõi dữ liệu về xu hướng
di chuyển của cộng đồng để nắm tình hình đang diễn ra tại địa phương của mình cũng
như những địa phương khác.
Google cho biết sẽ cung cấp các báo cáo này trong khoảng
thời gian có hạn, chừng nào các quan chức y tế công cộng còn thấy những thông
tin này hữu ích trong công tác ngăn chặn sự lây lan của COVID-19.
Phạm Hoài Nhân
Báo Đồng Nai - 05/07/2021
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét