Hiện nay nhan nhản các trò lừa đảo thông qua mạng: gửi tin nhắn qua
điện thoại, gửi messenger qua Facebook hoặc các OTT, gửi mail… Người dùng nếu
thiếu cảnh giác bấm vào đường link kèm theo, hoặc làm theo hướng dẫn trong các
messenger trên sẽ bị sập bẫy. Không dừng lại ở đó, mới đây Thanh tra Sở Thông
tin & Truyền thông (TT&TT) TP Hà Nội đã phát hiện trường hợp người dùng
không hề tin theo các thông tin lừa đảo qua mạng mà vẫn bị lừa mất tiền như
thường.
Kết luận của Thanh
tra Sở TT&TT Hà Nội
Ngày 2/11/2015, Sở TT&TT Hà Nội thông tin cho biết: Ngày
19/10/2015 vừa qua, Chánh Thanh tra Sở TT&TT Hà Nội đã ký ban hành Kết luận
Thanh tra số 199/KL-TTR về việc chấp hành pháp luật trong lĩnh vực TT&TT
đối với Công ty TNHH Đầu tư Vinamob.
Theo đó, thanh tra Sở TT&TT Hà Nội đã phát hiện công ty
Vinamob ký kết hợp đồng hợp tác với 3 doanh nghiệp có trụ sở tại Trung Quốc để
cung cấp dịch vụ nội dung số thông qua việc cài đặt sẵn các mã lệnh nhắn tin
đến đầu số 8x61 trên các máy điện thoại sản xuất tại Trung Quốc.
3 doanh nghiệp Trung quốc đã ký kết hợp đồng hợp tác với
Vinamob thiết lập hệ thống thiết bị máy chủ đặt tại Trung Quốc để kết nối với
hệ thống máy chủ của Vinamob đặt tại Việt Nam phục vụ hoạt động kinh doanh dịch
vụ một cách bất hợp pháp để móc túi người tiêu dùng.
Điện thoại giá rẻ Zes
Z10 Trung quốc do Vinamob cung cấp được chào bán trên mạng. Đây là một trong
những mẫu điện thoại có cài đặt ứng dụng “móc túi”.
Họ đã móc túi như thế
nào?
Có thể giải thích “quy trình móc túi” một cách đơn giản như
thế này:
Trên các điện thoại thông minh thường có cài sẵn những ứng
dụng, trong đó có ứng dụng cung cấp nội dung số. Sử dụng ứng dụng này, người
dùng nhắn tin đến một đầu số quy định sẵn và được cung cấp thông tin, về thời
tiết, tỷ giá, giá vàng, kết quả bóng đá… chẳng hạn. Muốn được cung cấp thông
tin thì phải mất phí, và đương nhiên là thông tin chỉ được cung cấp khi người
dùng chủ động sử dụng dịch vụ (tức là có bấm máy nhắn tin).
Đối với các máy điện thoại do Vinamob cung cấp thì cài sẵn
những ứng dụng đó, nhưng nó tự động gửi tin nhắn yêu cầu cung cấp dịch vụ đến
đầu số 8x61 (là đầu số mà Vinamob thuê bao) và tự động trừ tiền mà người dùng
không hề hay biết. Các tin nhắn đi, đến này được ẩn toàn bộ nên người dùng
không thể phát hiện ra.
Các công ty Trung quốc là đối tác của Vinamob được xác định
là Công ty Global Wireless Consulting (GWC), Bei Jing Chang Yuan Hong Da
Technology (HK Canal) và Phone Me Technology (Shiny Mobi). Nhiệm vụ của các
công ty này là cung cấp thông tin (tin nhắn không hề được yêu cầu), còn nhiệm
vụ của Vinamob là theo dõi hoạt động để thu lại tiền từ các nhà mạng.
Thanh tra Sở TT&TT Hà Nội đã xác định: số lượng tin nhắn
bị tính cước trong các dịch vụ do đối tác GWC của Vinamob cung cấp là hơn 504.000,
tương ứng số tiền “móc túi” của các thuê bao di động là hơn 1,15 tỉ đồng; với
HK Canal là 65.000 tin, tương ứng 895 triệu đồng; với Shiny Mobi là 104.000
tin, tương ứng 625 triệu đồng. Tổng số tiền mà cơ quan thanh tra xác định có
sai phạm là hơn 2 tỷ đồng.
Đoàn thanh tra đã tiến hành xác minh và phát hiện hầu hết
khách hàng sử dụng dịch vụ của đầu số 8x61 đều ở các tỉnh vùng sâu vùng xa, các
khách hàng khi được hỏi đều cho biết không sử dụng dịch vụ của đầu số 8x61
nhưng vẫn bị trừ tiền trong tài khoản không rõ nguyên nhân.
Họ đã bị phạt như thế
nào?
Thanh tra Sở TT&TT Hà Nội xác định hành vi của Công ty
Vinamob vi phạm quy định tại Khoản 7 và Khoản 9 Điều 23a Nghị định số
77/2012/NĐ-CP ngày 05/10/2012 của Chính phủ sửa đổi bổ sung một số điều của
Nghị định số 90/2008/NĐ-CP ngày 13/8/2008 của Chính phủ về chống thư rác.
Do đó, thanh tra Sở TT&TT Hà Nội xử phạt vi phạm hành
chính Công ty Vinamob theo quy định tại Điểm d và Điểm g Khoản 2 Điều 61 Nghị
định số 74/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, CNTT và tần số vô tuyến điện.
Tổng số tiền xử phạt là 50 triệu đồng; đình chỉ hoạt động cung cấp dịch vụ nội
dung qua đầu số 8x61 trong thời gian 2 tháng; buộc hoàn trả lại số tiền đã thu
của người dùng đối với mã lệnh người dùng không nhận được dịch vụ.
Các công ty Trung quốc ngoài phạm vi xử phạt của Thanh tra
Sở TT&TT Hà Nội.
Nỗi lo của người sử
dụng
Vụ việc này được phát hiện tạo nên mối lo âu cho người sử
dụng và đặt ra nhiều câu hỏi:
-
Thủ đoạn lừa đảo và móc túi người tiêu dùng của doanh
nghiệp viễn thông ngày càng khó lường.
-
Việc quản lý các nhà cung cấp nội dung (Content
Provider: CP) của nhà mạng (Mobiphone, Vinaphone, Viettel…) khá lỏng lẻo. Theo
quy định hiện hành, các nhà mạng phải là người duyệt kịch bản và nội dung các
dịch vụ trước khi ký kết hợp đồng với các CP. Lẽ ra họ phải tự phát hiện những
sai phạm này chứ không phải đợi thanh tra “xử” rồi mới biết.
-
Với những điều luật và quy định hiện nay, hình thức xử
phạt sai phạm như nêu trên có vẻ như là quá nhẹ, không đủ sức răn đe kẻ vi
phạm.
-
An toàn thông tin của người dùng điện thoại ngày càng
bị đe dọa, đặc biệt là đối với các thiết bị có xuất xứ từ Trung quốc. Còn nhớ
hồi năm ngoái mẫu điện thoại Redmi Note của Xiaomi cùng vài mẫu điện thoại
Trung quốc khác đã bị phát hiện âm thầm thu thập thông tin người dùng và gửi về
máy chủ ở Trung quốc.
Phải làm gì?
Người dùng phải tự bảo vệ mình, một mặt luôn cảnh giác trước
những thông tin (tin nhắn, mail..) có nguồn gốc không rõ ràng, mặt khác khi mua
điện thoại hay cài đặt các ứng dụng lên đó cần chọn những nguồn đáng tin cậy.
Về phía cơ quan chức năng, qua vụ việc này Sở TT&TT đã
báo cáo Bộ TT&TT chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông khẩn trương rà soát
các dịch vụ cung cấp qua các đầu số. Đồng thời, Sở cũng đề nghị người dùng điện
thoại khi phát hiện hiện tượng bất thường cần thông báo ngay cho cơ quan chức
năng ở địa phương để ngăn chặn và xử lý kịp thời hành vi vi phạm.
Thái Thư
LĐĐN - 14/11/2015
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét