Thứ Hai, 6 tháng 4, 2015

Lại lừa đảo qua Facebook

Ngày 31/3, phòng Công nghệ cao (PC 50) thuộc Công an Hà Nội cho biết vừa bắt các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua mạng xã hội Facebook. Điều đáng chú ý là các đối tượng này chỉ mới 21, 22 tuổi và hoàn toàn không phải là những người có trình độ công nghệ cao!

Đối tượng gây án không phải người có trình độ công nghệ cao

Trong các vụ án có liên quan đến mạng Internet do PC 50 phá trước đây hầu hết các đối tượng chủ mưu đều là người có trình độ về công nghệ thông tin và mạng Internet, hoặc chí ít cũng có những tham mưu có trình độ công nghệ. Thế nhưng lần này lại khác, kẻ chủ mưu vừa trẻ lại vừa không có trình độ kỹ thuật về công nghệ thông tin.

2 đối tượng bị PC 50 bắt là Nguyễn Đức Anh, 21 tuổi và Nguyễn Thế Dũng, 22 tuổi, đều ở huyện Hoa Lư, Ninh Bình (ở huyện chứ không phải ở thành phố nữa!). Theo điều tra, Đức Anh học hết cấp 3, không có việc làm. Đức Anh thường lang thang tên mạng Internet, trên Facebook, từ đó anh ta nghĩ ra cách lập trang Facebook giả mạo để lửa đảo chiếm đoạt tài sản.


Lừa đảo như thế nào?

Lập trang Facebook rất dễ và không tốn khoản chi phí nào, chỉ cần một địa chỉ email. Tạo một địa chỉ email cũng rất dễ (thường là hệ thống mail Yahoo hoặc Gmail) và cũng không tốn khoản chi phí nào. Chính vì vậy, theo điều tra thì Đức Anh đã tạo ra hơn 20 trang Facebook giả để lừa đảo.

Trang Facebook chính mà Đức Anh giả mạo để thực hiện hành vi lừa đảo là trang Trịnh Thu Huyền, một trang bán hàng túi xách hàng hiệu online rất có uy tín và có nhiều khách hàng trên mạng.

Trang Facebook Trịnh Thu Huyền

Việc làm giả trang Facebook này không đòi hỏi trình độ gì cao siêu cả, Đức Anh chỉ cần copy các nội dung, hình ảnh của trang Facebook thật sang trang Facebook giả của anh ta là xong. Người tinh ý có thể nhận ra một số điểm khác biệt, nhưng nói chung là không để ý.

Động tác lừa đảo kế tiếp của Đức Anh mới thực sự là công phu (nhưng cũng hoàn toàn không cần trình độ công nghệ cao). Anh ta đọc thật kỹ trang Facebook Trịnh Thu Huyền thật để biết các khách hàng của trang này, thói quen, sở thích của từng người, các loại hàng hóa – giá cả được chào bán. Trên trang Facebook giả của mình Đức Anh chào bán hàng hóa (không có thật), khách hàng lầm tưởng đây là trang bán hàng thật sẽ chuyển tiền để mua hàng và tiền sẽ vào tài khoản của Đức Anh. Thế nhưng việc lừa đảo tinh vi hơn lại thông qua Messenger (chat) của Facebook. Hai trường hợp sau mô tả rõ hơn hành vi lừa của Đức Anh.

-      Xem trên trang Facebook Trịnh Thu Huyền, thấy 2 khách hàng là bạn của nhau bình luận (comment) qua lại về sản phẩm túi xách của trang này (ta tạm gọi là khách hàng A và B), Đức Anh bèn lập ra một trang Facebook giả giống hệt trang của A, anh ta cũng tìm hiểu kỹ cách nói chuyện của A đối với B rồi đóng giả vai của A để chat với B. Đức Anh chat với B là đang ở cửa hàng của Trịnh Thu Huyền, bạn muốn mua túi thì gửi tiền để đặt cọc cho chị chủ cửa hàng. Vì trên Messenger chat chỉ có hình avatar (là hình của A) và cách nói chuyện cũng là của A nên B tưởng là bạn mình thật nên chuyển tiền vào tài khoản mà A giả (tức Đức Anh) cung cấp.
-      Một trường hợp dở khóc dở cười là chị D. Trên trang Facebook của Trịnh Thu Huyền, chị D, thích một mặt hàng túi xách giá 40 triệu đồng và tag nick chồng của mình vào để anh ấy xem (Tag là động tác dán tên của một người khác vào chủ đề mình đang bàn luận để người ấy nhận biết thông tin). Đức Anh đọc thông tin ấy và biết nick của chồng chị D, anh ta liền tạo ngay một Facebook giả mạo chị D. và chat với chồng chị. Anh ta nói rằng cần chuyển 10 triệu vào tài khoản (do anh ta cung cấp) để đặt cọc mua chiếc túi xách. Tưởng là vợ mình thật, chồng chị D. chuyển tiền. Đến chiều tối khi hai vợ chồng về nhà gặp nhau nói chuyện thì mới biết là bị lừa.

Một chào hàng trên mạng

Tại cơ quan công an, Đức Anh khai rằng do bị mất chứng minh nhân dân chưa kịp làm lại nên bàn với Dũng đi mượn tài khoản ATM của những người quen biết để nhận tiền của những bị hại. Những người này vô tình tiếp tay cho hành vi lừa đảo và cũng bị mời đến cơ quan công an làm việc.

Bước đầu cơ quan điều tra xác định, với thủ đoạn trên, trong thời gian từ tháng 9/2014 đến nay các đối tượng Nguyễn Đức Anh và Nguyễn Thế Dũng đã chiếm đoạt số tiền hơn 100 triệu đồng.

Facebook nguy hiểm đến thế sao?

Người bi quan khi đọc những thông tin này sẽ cảm thấy Facebook quá nguy hiểm, là môi trường phát sinh lừa đảo và cho rằng không nên dùng Facebook nữa. Thật thế, một đối tượng còn quá trẻ, mới học hết cấp 3, không có trình độ chuyên môn mà còn có thể lừa đảo được bằng Facebook thì quả Facebook kém an toàn quá!

Tuy nhiên, bình tâm nhìn lại ta sẽ thấy vấn đề không phải như vậy. Chuyện lừa đảo thì trong môi trường nào cũng có, và trong đời thường không thiếu những trường hợp kẻ lừa đảo có trình độ học vấn rất thấp cũng như tuổi đời rất trẻ (thật ra chính những đối tượng này mới dễ phát sinh lừa đảo). Trước giờ ta vẫn nghĩ rằng lĩnh vực Internet là lĩnh vực công nghệ cao, chỉ có những chuyên gia mới có thể kiểm soát nó. Chính vì thế những vụ án liên quan đến Internet đều thuộc thẩm quyền của phòng Công nghệ cao (PC 50). Việc những đối tượng tham gia vụ án trên đều là những người không có trình độ công nghệ cao chỉ cho thấy một điều là Internet càng ngày càng trở nên phổ biến với đại chúng, mạng xã hội trở nên quen thuộc như xã hội thật ngoài đời nên những đối tượng ấy mới có thể dùng những mánh khóe đời thường để lừa đảo.

Những vụ lừa đảo nêu trên không phải quá ghê gớm, vì nếu người trong cuộc tinh ý một chút thì hoàn toàn có thể phát hiện ra ngay.

Có lẽ cách ứng xử hợp lý nhất là làm theo lời khuyến cáo của phòng PC 50, Công an Hà Nội:

Công an Hà Nội khuyến cáo người dân nên đề cao cảnh giác với việc mua hàng qua mạng, khuyến cáo các chủ shop trên mạng cần nâng cao tinh thần cảnh giác, tăng cường hệ thống bảo mật cho trang web, Facebook bán hàng, chủ động phát hiện dấu hiệu bị mạo danh, nắm tình hình khách hàng để kịp thời phát hiện những dấu hiệu lừa đảo. Nếu có dấu hiệu nghi vấn, đề nghị các cơ quan, tổ chức, cá nhân thông báo ngay cho PC50 theo số điện thoại : 039396447, 0917677779.

Phạm Hoài Nhân
LĐĐN - 06/04/2015

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét