Xử phạt vi phạm bản quyền phim online

Ngày 7/10/2015, chủ quản của trang web www.hayhaytv.vn chuyên cung cấp dịch vụ xem phim online đã bị xử phạt vi phạm hành chính 60 triệu đồng do vi phạm bản quyền các tác phẩm điện ảnh, buộc gỡ bỏ khỏi trang mạng của mình bản sao trái phép các tác phẩm điện ảnh nói trên. Trước đó, qua kiểm tra của đoàn Thanh tra Liên ngành giữa Bộ TT&TT và Bộ Công an, trang web này đã bị buộc ngưng hoạt động cho đến khi xử lý xong vấn đề.

Nhu cầu xem phim online rất lớn

Từ khi Internet phát triển mạnh ở nước ta, tốc độ đường truyền tương đối tốt thì nẩy sinh ra nhu cầu xem phim qua mạng Internet. YouTube là kênh cung cấp video clip phổ biến nhất và miễn phí. Đa số video trên YouTube là những clip ngắn 5 – 10 phút, tuy nhiên chính từ YouTube mà nhu cầu xem phim truyện, phim bộ, phim truyền hình...  qua mạng tăng cao. Trên YouTube ngoài những clip ngắn cũng có phim dài, nhưng số lượng không nhiều và thường là phim cũ, phim không hot. Nắm được nhu cầu của công chúng, nhiều trang web cung cấp dịch vụ xem phim online ra đời.

Theo ước tính, hiện nay có trên 400 website cung cấp dịch vụ xem phim online tại Việt Nam. Chủ các trang web này phải đầu tư server có dung lượng đĩa lớn để lưu trữ phim, thuê đường truyền tốc độ cao và băng thông rộng  để đảm bảo chất lượng tải phim, về nguồn phim họ có thể trả tiền bản quyền hoặc sao chép lậu. Đổi lại, nếu thu hút được lượng người truy cập website cao thì họ thu được tiền quảng cáo. Ở một số trang web, còn có dịch vụ trả phí xem phim, thường chỉ vài ngàn đồng cho một bộ phim, nhưng với số lượng người xem lớn thì đây là một khoản thu đáng kể.

Đối với người xem – nhất là những người nghiện xem phim - thì đây là điều quá tiện lợi. Họ không cần phải đến rạp, có thể xem bất kỳ giờ nào thuận tiện, bất kỳ nơi đâu (nếu xem bằng thiết bị di động như smartphone, máy tính bảng) với một chi phí cực thấp. Các trang web thường “dụ khách” bằng cách: nếu xem miễn phí thì bản phim chất lượng thấp, có xuất hiện quảng cáo; muốn chất lượng phim đẹp và không quảng cáo thì đóng phí.

HDViet, một trong những trang xem phim online ăn khách

HayhayTV.vn là gì?

HayhayTV là một trang web cung cấp dịch vụ xem phim online được tổ chức dưới dạng mạng xã hội. Ra đời năm 2012, thuộc dạng sinh sau đẻ muộn so với các website xem phim online khác, nhưng HayhayTV nhanh chóng trở thành một trong những trang ăn khách nhất. Với nền tảng kỹ thuật tốt, tốc độ tải phim trên HayhayTV rất cao, hình ảnh mượt mà, không giật. Lượng phim trên website này rất lớn, được phân loại hợp lý, dễ theo dõi, luôn cập nhật phim mới.

Theo số liệu thống kê từ trang Similarweb.com, lượng truy cập website HayhayTV.vn mỗi tháng trung bình là 5 triệu lượt. Để hình dung độ lớn của con số này, hãy so sánh: Lượng truy cập báo Đồng Nai online mỗi tháng là 200 ngàn lượt, các báo điện tử tương đối lớn như Pháp luật TPHCM, Thể thao & Văn hóa, Giáo dục Việt Nam, Người Lao động… với lực lượng cộng tác viên hùng hậu, cập nhật thông tin liên tục thì cũng chỉ đạt mức người xem từ 2 triệu cho đến 3 triệu mỗi tháng!

Vi phạm của HayhayTV.vn

Ngày 28/09, tại TP.HCM, Đoàn Thanh tra Liên ngành bao gồm Thanh tra Bộ Thông tin &Truyền thông phối hợp với Cục cảnh sát Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (C50) – Bộ Công an, đã tiến hành thanh tra đột xuất hai công ty là Bách Triệu Phát và Pine Multimedia Technologies, liên quan đến các hành vi vi phạm về cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng tại địa chỉ www.hayhaytv.vn; hành vi cung cấp các phim không có bản quyền cho người sử dụng dịch vụ tại website trên.

Theo đó, chủ sở hữu trang HayhayTV là công ty Bách Triệu Phát, hoạt động theo hình thức mạng xã hội. Trên website này cung cấp các phim online, các chương trình gameshow truyền hình, cũng như các đoạn clip, đa số đều không bản quyền. Để vận hành được website và đưa các nội dung ở trên lên Hayhaytv, công ty Bách Triệu Phát đã tiến hành ủy quyền cho công ty Pine Multimedia Technologies thực hiện việc quản lý hạ tầng kỹ thuật, chuẩn hóa dữ liệu các nội dung, xử lý các vấn đề về kỹ thuật để chất lượng nội dung trở nên tốt hơn, sau đó đưa lên trang.

Ngày 7/10/2015, Thanh tra Bộ TT&TT đã ban hành Quyết định số 129 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quyền tác giả, quyền liên quan đối với công ty Bách Triệu Phát. Theo đó, xử phạt vi phạm hành chính 60 triệu đồng đối với Công ty Cổ phần Bách Triệu Phát. Công ty này phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là: Gỡ bỏ toàn bộ bản sao các tác phẩm điện ảnh đang được lưu giữ và truyền đạt trái phép đến công chúng trên mạng xã hội www.hayhaytv.vn. Thời hạn thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là trong vòng 10 ngày kể từ ngày 7/10/2015.

Nhưng không phải chỉ có HayhayTV.vn

Trang pubvn.tv thu phí 40.000 đ/tháng hoặc 2.000 đ/phim

Theo giới chuyên môn thì trong số hơn 400 website cung cấp dịch vụ xem phim online thì hầu hết đều vi phạm bản quyền, truyền tải những bản phim sao chép lậu.

Trước vụ HayhayTV, đã có những trường hợp bị xử lý tương tự. Điển hình là vụ việc tháng 7/2013. Theo đó, MPAA - đại diện các hãng phim lớn tại Mỹ  - tố cáo 3 website http://phim47.com, http://v1vn.com và http://pub.vn có hành vi xâm phạm quyền tác giả với tác phẩm điện ảnh thuộc sở hữu của các thành viên MPAA. Xử lý vấn đề này lúc ấy là Thanh tra Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch, với mức phạt và biện pháp khắc phục tương tự như vụ việc HayhayTV.

Cần lưu ý là MPAA chỉ mới “tố cáo” chứ chưa “khởi kiện”, nếu họ khởi kiện thì vấn đề sẽ trầm trọng hơn rất nhiều.

Tuy nhiên, ngay sau đó các website vi phạm vẫn hoạt động trở lại bình thường. Như trang pub.vn (tên miền Việt Nam) đổi thành pubvn.tv (tên miền quốc tế) và đặt server tại nước ngoài để “lách luật”.

Vấn đề vi phạm bản quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam, không chỉ phim ảnh mà cả phần mềm máy tính, tác phẩm văn học, âm nhạc…, vẫn luôn là một vấn đề nhức nhối. Có lẽ các đơn vị chức năng còn phải mất nhiều thời gian và công sức cho vấn nạn này.

 Phạm Hoài Nhân

LĐĐN - 12/10/2015