FaceApp có là ứng dụng nguy hiểm?

Hiện nay đang rộ lên phong trào sử dụng ứng dụng FaceApp. Chức năng được sử dụng nhiều nhất của ứng dụng này là đưa vào chân dung của mình để xem nhiều năm sau mình sẽ già đi ra sao. Việc đổ xô dùng FaceApp khiến các chuyên gia đưa ra lời cảnh báo rằng nguy cơ mất dữ liệu cá nhân rất cao khi dùng ứng dụng này.

FaceApp là gì?

Như tên gọi của nó (FaceApp nghĩa là ứng dụng về gương mặt), đây là một ứng dụng cho phép người dùng xử lý ảnh chân dung của mình một cách nhanh chóng nhất, như: thay đổi kiểu tóc, thêm râu, trang điểm gương mặt, thêm nụ cười trên mặt… và đặc biệt là thay đổi độ tuổi, xem khi mình già đi thì gương mặt sẽ như thế nào. Chính tính năng thay đổi độ tuổi này, được xử lý bằng trí tuệ nhân tạo, đang thu hút nhiều người dùng nhất.

Ứng dụng FaceApp trên Android và hình minh họa tính năng thêm tuổi

Trên kho ứng dụng Android, ta thấy FaceApp đã có trên 100 triệu lượt tải xuống, được đánh giá 4,5 sao và là ứng dụng miễn phí phổ biến nhất hiện nay. Điều đáng chú ý là đây không phải ứng dụng mới ra đời, mà đã phát hành từ 14-2-2017, có nghĩa là đã gần hai năm rưỡi. Thế nhưng suốt từ đó đến thời gian gần đây, hầu như không ai biết hay quan tâm đến nó.

Lời cảnh báo của các chuyên gia

Vấn đề cốt lỏi nằm ở điều khoản sử dụng của FaceApp. Điều khoản sử dụng là nội dung mà tất cả các ứng dụng đều phải có và phải được ghi rõ trong thông tin về ứng dụng và người dùng cần đọc kỹ trước khi quyết định tải ứng dụng đó về dùng, tiếc là đa số người dùng đều… không thèm đọc mà cứ tùy tiện tải về. Điều khoản của FaceApp được ghi rõ như sau:

Khi đồng ý, bạn đã cấp cho FaceApp một giấy phép vĩnh viễn, không thể hủy ngang, không giới hạn, miễn phí bản quyền, hợp lệ trên toàn thế giới, giấy phép phụ có quyền chuyển nhượng, tái bản, sửa đổi, điều chỉnh, xuất bản, dịch, tạo các sản phẩm phái sinh, phân phối, đăng tải công khai nội dung người dùng của bạn cùng với bất kì thông tin tên tuổi, ảnh chân dung đi kèm dưới bất kì dạng thức hiển thị nào mà không phải bồi thường. Khi bạn chia sẻ nội dung người dùng thông qua ứng dụng của chúng tôi, bạn cần hiểu rằng nội dung đó cùng những thông tin liên quan như tên, ảnh chân dung, thông tin vị trí... được hiển thị công khai.

Đọc điều khoản này, bạn sẽ thấy một khi đã đồng ý sử dụng FaceApp thì bạn đã chấp nhận trao gần như toàn bộ cho nó thông tin cá nhân của mình và nó có quyền sử dụng những thông tin ấy một cách công khai mà bạn không có quyền khiếu nại.

Còn đây là quyền của FaceApp:

Khi đọc thấy FaceApp có quyền: đọc nội dung thẻ SD của bạn, sửa đổi hoặc xóa nội dung thẻ nhớ, có quyền truy cập mạng đầy đủ, xem kết nối mạng, nhận dữ liệu từ Internet, đọc cấu hình dịch vụ của Google… thì liệu bạn có yên tâm không?

Ông Peter Kostadinov, từ website PhoneArena, đặt tình huống: “Khuôn mặt của bạn có thể sẽ được xuất hiện đâu đó trên bảng quảng cáo ở Moscow. Bên cạnh đó, chúng cũng sẽ được dùng để huấn luyện các thuật toán nhận diện khuôn mặt của AI”.

Những vụ rò rỉ thông tin cá nhân trên Facebook gần đây đã làm hãng này lao đao khắc phục, còn giờ đây với FaceApp sẽ không phải là rò rỉ thông tin nữa mà là do người dùng đã tự nguyện cung cấp, lại còn đồng ý cho FaceApp sử dụng thông tin của mình một cách thoải mái nữa.

Sự việc được nâng lên một mức độ cảnh giác cao hơn nữa, khi có sự vào cuộc của các cơ quan chức năng trên thế giới, mà cụ thể là Mỹ. Ngày 17-7-2019, Thủ lĩnh phe thiểu số Dân chủ ở Thượng viện Mỹ, Chuck Schumer, chính thức gửi văn bàn yêu cầu FBI và Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ điều tra về tính an toàn, bảo mật, nguy cơ an ninh của FaceApp này. Lý do: FaceApp là một ứng dụng của Nga nên dữ liệu và hình ảnh của người dùng do ứng dụng thu thập được có thể bị cơ quan an ninh tình báo Nga khai thác cho hoạt động của mình để chống Mỹ.

FaceApp không có gì nguy hiểm?

Khi những cảnh báo nêu trên được đưa ra, nhiều người đã lỡ dùng FaceApp giật mình lo ngại. Những người chưa dùng thì cảnh giác ngay và không đụng tới ứng dụng này. Tuy nhiên lại có một luồng ý kiến khác cho rằng chẳng có gì đáng quan ngại.

Lập luận của luồng ý kiến này như sau:

Việc Mỹ cùng một số nước phương Tây cảnh giác trước ứng dụng FaceApp chỉ đơn giản vì đây là một ứng dụng của Nga. Cái gì của Nga hay Trung quốc đều làm cho Mỹ và các nước phương Tây e dè, còn trên thực tế chưa có gì chứng minh sự nguy hiểm của FaceApp.

Việc lo sợ FaceApp lấy cắp thông tin và hình ảnh cá nhân thì… có lo cũng bằng thừa, vì trên thực tế… đâu còn dữ liệu cá nhân nào là riêng tư nữa. Các ứng dụng trước đó, và ngay cả Facebook cũng đã sở hữu thông tin cá nhân của người dùng từ lâu rồi. Hầu như khi tham gia mạng xã hội hay cài đặt ứng dụng nàolà mặc nhiên bạn đã cho họ quyền sở hữu và khai thác thông tin cá nhân của mình rồi. Vấn đề chỉ là ít hay nhiều và mục đích sử dụng mà thôi. Như vậy việc có thêm một ứng dụng là FaceApp khai thác thông tin cá nhân của bạn cũng chẳng làm ảnh hưởng gì thêm đến tính riêng tư cả.

Có nên sử dụng FaceApp không?

Với hai quan điểm trái ngược nhau như vậy, liệu có nên dùng FaceApp hay không? Dùng hay không là quyền chủ động của mỗi người, tùy theo nhận định riêng của mình và sự ham thích sử dụng ứng dụng mới này, nhưng dù sao đi nữa, sự an toàn trên không gian mạng cần phải luôn luôn được đề cao. Ngày càng có nhiều những ứng dụng cố tình sử dụng thông tin cá nhân của người dùng vào những mục đích không tốt mà chúng ta chưa lường hết được. Vì thế, khi chưa được kiểm chứng bởi những đơn vị có uy tín và/hoặc không có được sự bảo đảm bởi chính ứng dụng đó trong Điều khoản sử dụng thì tốt nhất là ta chưa nên sử dụng để bảo đảm an toàn thông tin cho mình.

Phạm Hoài Nhân

Lao động Đồng Nai - 22/07/2019