Mạng xã hội đem lại nhiều lợi ích, nhưng cũng đem lại nhiều tác hại khó lường nếu người sử dụng là trẻ em, khi mức độ ý thức chưa cao. Chính vì vậy, hầu hết các mạng xã hội đều quy định độ tuổi tối thiểu để đăng ký. Đối với Facebook, độ tuổi đó là 13. Câu hỏi đặt ra là: Làm sao Facebook biết được người đăng ký đó dưới 13 tuổi?
Sự cần thiết giới hạn lứa tuổi tham gia mạng xã hội
Người lớn sẽ không cho một đứa trẻ bước ra ngoài xã hội nếu
nó chưa đủ tuổi để nhận thức được những điều xấu tốt của cuộc đời. Tương tự như
vậy, người lớn không nên cho trẻ em tiếp xúc sớm với mạng xã hội vì nơi ấy chính
là bản sao của xã hội thật.
Mạng xã hội quả thật đem lại rất nhiều ích lợi, nó giúp chúng ta mở rộng kiến thức, mối quan hệ, tạo được sự giao lưu và truyền thông hữu hiệu. Tuy nhiên, nếu chưa đủ nhận thức, nó có thể khiến người dùng bị lừa đảo, bị lợi dụng hay bị hướng theo những suy nghĩ sai trái. Chính vì vậy, cần phải hạn chế độ tuổi tham gia mạng xã hội để trẻ em không thể tham gia, dẫn đến những hậu quả xấu.
Luật pháp mỗi nước quy định lứa tuổi khác nhau của trẻ em để
có thể tham gia mạng xã hội. Riêng tại Việt Nam, hiện nay vẫn chưa có điều luật
nào quy định trẻ em bao nhiêu tuổi mới được tham gia mạng xã hội.
Ở chiều ngược lại, chính các mạng xã hội quy định lứa tuổi tối
thiểu để đăng ký mạng xã hội. Đối với Facebook, đó là tuổi 13. Facebook đã nhắc
nhở: Lưu ý: bạn phải đủ 13 tuổi trở lên thì mới được tạo tài khoản Facebook.
Nếu người đăng ký nhập ngày, tháng, năm sinh mà Facebook tính ra thấy nhỏ hơn
13 tuổi thì sẽ lập tức ngừng ngay quá trình đăng ký.
Thế nhưng, nhiều trường hợp, các em thiếu nhi qua mặt
Facebook bằng cách nhập ngày sinh giả. Thậm chí nhiều trường hợp chính phụ
huynh đăng ký hộ cho con em mình và nhập ngày sinh giả để có thể được chấp nhận
dù thực sự trẻ em đó chưa tới 13 tuổi.
Trên thực tế, ở Việt Nam có không ít trẻ chỉ mới 7 – 8 tuổi đã
sở hữu tài khoản Facebook, trong đó có những trường hợp do chính phụ huynh tạo
ra mà không biết rằng điều đó vừa vi phạm quy định của Facebook, vừa làm hại
cho con em mình.
Vậy thì câu hỏi đặt ra là: Liệu Facebook có phát hiện ra sự
gian lận đó không hay chỉ dựa vào sự trung thực của người khai báo?
Dựa vào báo cáo của người dùng
Đây là cách thức thủ công, nhưng cũng là cách thức dễ hiểu và
thông dụng nhất. Bất kỳ ai cũng có thể báo cáo nếu phát hiện tài khoản giả mạo
(chưa đủ tuổi nhưng khai gian là đủ). Cách báo cáo: Bạn vào Trung tâm trợ giúp
của Facebook và tìm mục Báo cáo trẻ em dưới 13 tuổi như sau:
Tiếp tục nhấn vào điền vào mẫu này để để hiện ra mẫu
báo cáo như sau:
Bên cạnh báo cáo của người dùng, chuyên viên đánh giá nội
dung của Facebook cũng được huấn luyện để gắn cờ các tài khoản được báo cáo
dường như được sử dụng bởi những người chưa đủ tuổi. Nếu những người bị báo cáo
này không thể chứng minh họ đáp ứng các yêu cầu về độ tuổi tối thiểu của Facebook,
tài khoản của họ sẽ bị xóa.
Thu thập ID (mã định danh)
ID là mã định danh, như số CMND, số Căn cước công dân. Nhiều
người cho rằng thu thập ID là câu trả lời cho việc xác định ngày sinh. Điều này
về nguyên lý là đúng, nhưng trên thực tế rất khó thực hiện. Nhiều người trẻ
không có ID, việc thu thập ID không phải là một giải pháp dễ thực hiện. Quyền
truy cập vào ID ở những nước khác nhau tùy thuộc vào nơi bạn sống, thông tin có
trong ID cũng khác nhau.Ví dụ như tại CCCD chỉ cấp cho người 14 tuổi trở lên, cũng
không phải nguồn dữ liệu Facebook được phép truy cập.
Sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phát hiện tuổi
Trí tuệ nhân tạo là nền tảng của phương pháp này. Facebook
đã phát triển công nghệ cho phép ước tính tuổi của mọi người. Công nghệ đươc đào
tạo bằng cách sử dụng nhiều tín hiệu. Ví dụ như xem xét những lời chúc sinh nhật,
chẳng hạn “Chúc mừng Sinh nhật lần thứ 12!” để suy ra tuổi. Facebook cũng xem
xét độ tuổi mà bạn đã chia sẻ trên Facebook và đối chiếu nó với các ứng dụng
khác của họ mà bạn đã liên kết tài khoản của mình và ngược lại - vì vậy nếu bạn
chia sẻ ngày sinh trên Facebook, họ sẽ sử dụng độ tuổi tương tự cho tài khoản
được liên kết của bạn trên Instagram. Công nghệ này chưa hoàn hảo và vẫn đang được
cải thiện. Tuy vậy, việc sử dụng nó kết hợp với nhiều tín hiệu khác để hiểu
tuổi của mọi người cũng đem lại hiệu quả khá tốt.
Công nghệ này cũng là cơ sở của những thay đổi quan trọng mà
Facebook đang thực hiện để giữ an toàn cho những người trẻ tuổi. Facebook đang
sử dụng nó để ngăn người lớn nhắn tin cho những người trẻ không theo dõi họ
trên Instagram. Facebook dự định áp dụng công nghệ này trên các ứng dụng của
mình để tạo ra những trải nghiệm và biện pháp an toàn phù hợp với lứa tuổi hơn
cho những người trẻ tuổi. Facebook cũng đang xây dựng công nghệ tương tự để tìm
và xóa tài khoản của những người dưới 13 tuổi.
Làm việc với các đối tác trong ngành
Một giải pháp khác mà Facebook đang tiến hành là thảo luận
với ngành công nghệ rộng lớn hơn về cách làm việc cùng nhau để chia sẻ thông
tin theo những cách bảo vệ quyền riêng tư giúp các ứng dụng xác định xem mọi
người có ở độ tuổi cụ thể hay không. Một lĩnh vực mà họ tin rằng có triển vọng
thực sự là làm việc với các nhà cung cấp hệ điều hành (OS), trình duyệt
internet và các nhà cung cấp khác để họ có thể chia sẻ thông tin nhằm giúp ứng
dụng xác định xem ai đó có ở độ tuổi thích hợp hay không.
Điều này mang lại lợi ích kép là giúp các nhà phát triển giữ
chân những người chưa đủ tuổi sử dụng ứng dụng của họ trong khi loại bỏ nhu cầu
phải thực hiện các quy trình xác minh độ tuổi khác nhau và có thể rườm rà trên
nhiều ứng dụng và dịch vụ. Mặc dù cuối cùng tùy thuộc vào từng ứng dụng và
trang web để thực thi chính sách độ tuổi và tuân thủ các nghĩa vụ pháp lý của
họ, nhưng việc hợp tác với các nhà cung cấp hệ điều hành, trình duyệt internet
và những người khác sẽ là một bổ sung hữu ích cho những nỗ lực đó.
Xây dựng trải nghiệm cho những người dưới 13 tuổi
Có một thực tế là khá nhiều trẻ dưới 13 tuổi đã trực tuyến và
đã tham gia Facebook, và có lẽ cách tốt nhất để ngăn chúng khai man tuổi là… tạo
ra hẳn một sân chơi Facebook cho riêng chúng! Theo Facebook, đó là một hướng giải
quyết tích cực. Khi ấy trẻ dưới 13 tuổi không cần phải nói dối về tuổi của chúng
để tham gia Facebook nữa vì đã có một ”Facebook khác” dành riêng cho mình. Sẽ
phải mất rất nhiều công sức làm cho trải nghiệm này đủ hấp dẫn để nhóm tuổi này
muốn sử dụng nó, nhưng Facebook hứa rằng sẽ quyết tâm thực hiện.
---
Ở Việt Nam hiện nay, không hiếm trẻ dưới 13 tuổi sở hữu tài
khoản Facebook, trong đó có cả những trường hợp nhờ sự hỗ trợ của phụ huynh. Hiện
giờ các giải pháp phát hiện do Facebook thực hiện vẫn chưa thể hoàn hảo, vì vậy
giải pháp tích cực nhất vẫn là từ các bậc phụ huynh. Phụ huynh cần quan tâm xem
trẻ dưới 13 tuổi có lén lút tạo tài khoản và sử dụng Facebook, và nhất là không
hỗ trợ chúng tạo tài khoản như vậy. Điều đó chính là tạo sự an toàn cho trẻ.
Phạm Hoài Nhân
Báo Đồng Nai - 02/08/2021
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét