Tối 16-8 và vài ngày sau đó, hàng
loạt tài khoản Facebook tại Việt Nam bất ngờ bị khóa, lý do được Facebook thông
báo đến các chủ tài khoản là họ đã “vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng”. Các tài khoản
trên đã vô tình hay cố ý chia sẻ một đoạn video nhạy cảm về trẻ em, mà điều này
đã vi phạm điều 7 trong chương II của Tiêu chuẩn cộng đồng là: Bóc lột tình
dục, lạm dụng trẻ em và ảnh khỏa thân của trẻ em.
Điều 7, chương II Tiêu chuẩn cộng đồng của Facebook
Giống như ở xã hội thật có luật pháp mà mỗi công dân phải chấp
hành, mạng xã hội cũng có những điều lệ mà mỗi người phải tuân theo khi tham
gia vào đó. Facebook gọi những điều lệ đó là Tiêu chuẩn cộng đồng. Về lý,
đúng ra mỗi người tham gia Facebook đều phải tìm hiểu về Tiêu chuẩn cộng đồng này
trước khi đăng ký để hành xử cho đúng. Thế nhưng hầu hết chúng ta đều… lười nên
không đọc. Bạn có thể tìm đọc Tiêu chuẩn cộng đồng này bằng cách vào phần Trợ
giúp của Facebook.
Tiêu chuẩn cộng đồng của Facebook gồm 6 chương với 26 điều,
trong bài này ta chỉ xem xét điều 7 thuộc chương II.
Nội dung chương II của Tiêu chuẩn cộng đồng Facebook là An toàn,
gồm 6 điều từ 6 đến 11. Điều đầu tiên trong chương An toàn (điều 6) là “Tự tử và
tự gây thương tích”, ngay sau đó (điều 7) là “Bóc lột tình dục, lạm dụng trẻ em
và ảnh khỏa thân của trẻ em”. Điều này cho thấy an toàn cho trẻ em rất được Facebook
coi trọng.
Tóm tắt nội dung của điều 7 như sau:
Lý do xây dựng chính sách: Facebook không cho phép hiển thị
nội dung bóc lột tình dục hoặc gây nguy hiểm cho trẻ em. Khi phát hiện hành vi
bóc lột trẻ em rõ ràng, Facebook sẽ báo cáo cho Trung tâm Quốc gia về Trẻ em bị
Mất tích và Bóc lột (NCMEC) theo luật hiện hành. Đôi khi mọi người chia sẻ ảnh
khỏa thân của con mình với mục đích tốt; tuy nhiên, Facebook thường gỡ những
hình ảnh này để tránh khả năng bị người khác lạm dụng và tái sử dụng hoặc chiếm
đoạt.
Không được đăng những nội dung sau:
-
Nội dung bóc lột tình dục trẻ em: Nội dung đe dọa, mô tả,
tán dương, ủng hộ, cung cấp hướng dẫn, đưa ra tuyên bố thể hiện ý định, thừa
nhận việc tham gia hoặc chia sẻ liên kết đến nội dung bóc lột tình dục trẻ em
(trẻ vị thành niên, trẻ tập đi hoặc trẻ sơ sinh có thật hay không có thật).
-
Sự gạ gẫm: Nội dung hỏi xin hình ảnh bóc lột tình dục
trẻ em hoặc ảnh khỏa thân hay hình ảnh/video khiêu dâm về trẻ em.
-
Hoạt động tương tác thiếu đứng đắn với trẻ em
-
Gán ghép tính chất khêu gợi cho trẻ em
-
Ảnh khỏa thân trẻ em: Nội dung khắc họa ảnh khỏa thân
của trẻ em, trong đó ảnh khỏa thân được định nghĩa là: Ảnh chụp cận cảnh bộ
phận sinh dục của trẻ em, ảnh chụp trẻ tập đi ngoài đời ở trạng thái khỏa thân,
ảnh chụp trẻ vị thành niên ngoài đời ở trạng thái khỏa thân.
-
Lạm dụng trẻ em phi tình dục: Hình ảnh mô tả hành vi
lạm dụng trẻ em phi tình dục, bất kể ý định chia sẻ là gì; nội dung ca ngợi,
ủng hộ, cổ động, tán thành, hướng dẫn hoặc cổ xúy tham gia vào hành vi lạm dụng
trẻ em phi tình dục.
Nhìn qua những điều khoản này, ta thấy nội dung bị cấm rất
nhiều, nếu không lưu ý người dùng rất dễ vô tình vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng. Tất
nhiên là Facebook không thể phạt tiền hay phạt tù người dùng, do đó hình phạt của
họ khi người dùng vi phạm những điều khoản trong tiêu chuẩn là khóa tài khoản một
thời gian hay vĩnh viễn.
Trở lại vụ việc nhiều người bị khóa tài khoản Facebook tối
16-6. Tối đó, một đoạn video ghi lại hành động “nhạy cảm” của những đứa trẻ
khoảng chừng trên dưới 10 tuổi đã bị phát tán và chia sẻ trên mạng xã hội. Những
người dùng Facebook nào đã chia sẻ lại đoạn video này dưới bất kỳ hình thức nào
(thậm chí khi chia sẻ qua tin nhắn cá nhân) đều bị Facebook xử lý và khóa tài
khoản. Họ nhận được thông báo tài khoản của mình bị khóa do “vi phạm tiêu chuẩn
cộng đồng”. Những người nhận được thông báo này sẽ có thời hạn 30 ngày để phản
đối quyết định của Facebook và nếu không được chấp thuận, tài khoản của họ sẽ
bị khóa vĩnh viễn.
Vì thông báo chỉ nêu nguyên nhân khóa tài khoản là “vi phạm Tiêu
chuẩn cộng đồng” chứ không nêu cụ thể vi phạm như thế nào nên nhiều người ấm ức
không biết mình vi phạm điều gì. Theo nhận định của giới chuyên môn thì nội
dung vi phạm thuộc điều 7 của Tiêu chuẩn cộng đồng như nêu trên.
Qua sự việc này, 2 bài học kinh nghiệm khi sử dụng Facebook cần
được rút ra là:
-
Cần hiểu về Tiêu chuẩn cộng đồng của Facebook để hành xử
trên mạng xã hội cho đúng, đặc biệt cần hiểu là mạng xã hội rất quan tâm đến sự
an toàn cho trẻ em.
-
Cần hết sức thận trọng khi nhận những đường link, nguồn
video lạ, không chia sẻ lung tung.
YouTube thêm những lựa chọn mới để đảm bảo an toàn và cân
bằng cuộc sống số cho người nhỏ tuổi
Bên cạnh những điều khoản do các mạng xã hội đặt ra mà người
sử dụng phải tuân thủ để bảo đảm an toàn cho trẻ nhỏ, các mạng xã hội cũng luôn
cải tiến để bảo đảm an toàn cho lứa tuổi này.
Đối với YouTube, trong những năm qua họ đã đầu tư vào việc
bảo vệ trẻ em và gia đình, như ra mắt ứng dụng dành riêng cho trẻ em (YouTube
Kids), triển khai những cách thức mới để xử lý dữ liệu đối với nội dung dành
cho trẻ em, cung cấp thêm trải nghiệm phù hợp với lứa tuổi và ra mắt tài khoản
được giám sát để các gia đình có nhiều lựa chọn hơn. Mới nhất, trong tháng
8-2021, YouTube vừa công bố các biện pháp bảo vệ khác dành cho người dùng dưới
18 tuổi trên YouTube và YouTube Kids.
-
Cập nhật chế độ cài đặt quyền riêng tư mặc định cho
người nhỏ tuổi: YouTube đang từng bước bắt đầu điều chỉnh chế độ tải lên mặc
định thành chế độ riêng tư nhất dành cho người dùng từ 13 đến 17 tuổi trên
YouTube. Khi người dùng tải video lên ở chế độ riêng tư, chỉ họ và những người
họ chọn mới xem được các video đó. Điều này giúp những người dùng nhỏ tuổi đưa
ra quyết định sáng suốt về dấu chân trực tuyến và quyền riêng tư kỹ thuật số
của họ, trong đó có việc khuyến khích họ chủ động chọn xem có đăng nội dung
công khai hay không.
-
Gia tăng sự xuất hiện của các tính năng cân bằng cuộc
sống số: YouTube sẽ mặc định bật các lời nhắc nghỉ giải lao và giờ đi ngủ cho
tất cả người dùng từ 13 đến 17 tuổi trên YouTube. Theo mặc định, YouTube sẽ tắt
tính năng tự động phát đối với những người dùng này. YouTube Kids chưa có chế độ
tự động phát nhưng sẽ thêm và cũng mặc định tắt chế độ này. Cho dù phụ huynh
đang cùng con mình đi du lịch đường dài hay nghe nhạc cho trẻ mẫu giáo trong
lúc nấu bữa tối, họ có quyền lựa chọn chế độ tự động phát phù hợp với gia đình
mình.
-
Cung cấp các biện pháp bảo vệ và thông tin hướng dẫn liên
quan đến nội dung quảng cáo: YouTube đang điều chỉnh cách xử lý nội dung quảng
cáo dành cho trẻ em và gia đình. YouTube không bao giờ cho phép đăng nội dung
được trả tiền để lồng ghép sản phẩm trong YouTube Kids vì đây là nền tảng dành
cho trẻ nhỏ tuổi. Trong những tuần tới, sẽ bắt đầu gỡ bỏ nội dung quảng cáo quá
mức khỏi YouTube Kids.
***
Vấn đề an toàn cho trẻ em được các mạng xã hội quan tâm rất
nhiều và thực hiện bằng nhiều biện pháp, từ việc đề ra các điều khoản sử dụng
nghiêm ngặt đến việc cung cấp các giải pháp kỹ thuật hợp lý. Người dùng cần biết
qua về những nội dung này để góp phần bảo vệ con em, và bảo vệ… chính mình nữa
(không bị khóa tài khoản vì vô tình vi phạm các điều khoản)!
Phạm Hoài Nhân
Báo Đồng Nai - 30/08/2021
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét