Rất nhiều người khi nói đến AI thường chỉ nghĩ đến các chatbot như ChatGPT, hoặc Gemini, DeepSeek... Điều đó cũng dễ hiểu, bởi chatbot là những ứng dụng đối thoại trực tiếp với người dùng, và được nhiều người tiếp cận một cách trực quan nhất.
Thế nhưng AI không chỉ ở chatbot, mà có mặt trong hầu hết các ứng dụng chúng ta dùng hiện nay, hàm lượng trí tuệ nhân tạo nhiều hay ít thôi, trong đó được mọi người dùng nhiều nhất có lẽ là các ứng dụng Google. Google Maps, Google Dịch, Google Lens... và cả Google Tìm kiếm nữa, tất cả đều có sử dụng AI.
Một ứng dụng AI của Google tui rất thích nhưng chưa được nhiều người biết đến, là NotebookLM. Notebook là sổ tay, còn LM là Language Model. Nôm na là một sổ tay điện tử có sử dụng AI qua mô hình ngôn ngữ. Khi bạn cần nghiên cứu một hay nhiều tài liệu thì NotebookLM là công cụ hữu hiệu giúp bạn đọc, ghi chép, tổng hợp, tóm tắt, phân tích, v.v... tài liệu đó. Nếu đó không phải tài liệu tiếng Việt thì nó đảm nhiệm luôn công việc dịch ra tiếng Việt dùm bạn.
NotebookLM ra mắt chính thức giữa tháng 10/2024. Đến đầu tháng 5 này, tính năng Audio Overviews của nó được mở rộng thêm hơn 50 ngôn ngữ, bao gồm cả tiếng Việt.
Hiện giờ NotebookLM chỉ có bản sử dụng trên máy tính. Sử dụng thoải mái, không cần cài đặt, đăng nhập, trả phí gì hết. Chỉ cần máy tính của bạn đang đăng nhập tài khoản Google, trên trình duyệt bạn nhập: http://notebooklm.google.com
Theo thông tin từ Google, đến 20/5 này họ sẽ phát hành thêm bản NotebookLM chạy trên Android và iOS. Tuy vậy, theo tui bản chạy trên máy tính thuận tiện hơn.
Sau đây là một số thông tin về NotebookLM:
Tổng quan về NotebookLM
NotebookLM là một công cụ trực tuyến hỗ trợ nghiên cứu và ghi chú, do Google Labs phát triển. Ứng dụng này sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), cụ thể là Google Gemini, để giúp người dùng tương tác với tài liệu của họ một cách hiệu quả hơn.
Thời điểm ra đời:
NotebookLM ban đầu được ra mắt vào năm 2023 với tên gọi "Project Tailwind" dưới dạng thử nghiệm. Đến giữa tháng 10/2024 là dạng chính thức.
Những công dụng chính:
NotebookLM có thể:
- Tạo tóm tắt nội dung: Giúp người dùng nhanh chóng nắm bắt ý chính của các tài liệu dài.
- Giải thích các khái niệm phức tạp: Làm rõ những phần khó hiểu trong tài liệu.
- Trả lời câu hỏi dựa trên nội dung đã tải lên: Cung cấp thông tin cụ thể và trích dẫn nguồn.
- Tạo "Audio Overviews": Tóm tắt tài liệu thành định dạng âm thanh như podcast, giúp người dùng dễ dàng tiếp thu thông tin khi đang di chuyển.
- Xử lý đa dạng định dạng tài liệu: Hỗ trợ PDF, Google Docs, Google Slides, trang web và video (với điều kiện video có phụ đề hoặc bản ghi).
- Hỗ trợ brainstorm và hình thành ý tưởng: Đưa ra các gợi ý và liên kết tiềm năng giữa các thông tin.
- Tạo các định dạng có cấu trúc: Ví dụ như Câu hỏi thường gặp (FAQs), hướng dẫn học tập, bảng mục lục, dòng thời gian hoặc tài liệu tóm tắt.
So sánh và nêu sự khác biệt giữa chatbot Gemini và NotebookLM
Nhiều người sẽ nói: Đã có chatbot ChatGPT hoặc Gemini rồi, vậy thì cần gì đến NotebookLM nữa? Đây là so sánh và những điểm khác biệt chính giữa chatbot Gemini (và các AI chatbot khác, nói chung) và NotebookLM:
Chatbot Gemini
- Mục đích chính: Trợ lý AI đa năng, được thiết kế để trò chuyện, trả lời câu hỏi dựa trên lượng kiến thức khổng lồ của Google, tạo văn bản, dịch ngôn ngữ, viết code, và nhiều tác vụ sáng tạo khác.
- Nguồn dữ liệu: Dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn Gemini, được huấn luyện trên một tập dữ liệu internet rộng lớn và đa dạng.
- Khả năng tương tác: Tương tác chủ yếu thông qua trò chuyện bằng văn bản (và đôi khi bằng giọng nói).
- Ứng dụng chính:
- Trả lời các câu hỏi thông tin chung.
- Hỗ trợ sáng tạo nội dung (viết email, thơ, kịch bản, v.v.).
- Dịch ngôn ngữ.
- Tóm tắt thông tin từ web.
- Hỗ trợ lập trình.
- Trợ lý cá nhân cho các tác vụ hàng ngày.
- Khả năng làm việc với tài liệu cá nhân: Mặc dù có thể xử lý văn bản bạn cung cấp trong cuộc trò chuyện, Gemini không được thiết kế chuyên biệt để làm việc sâu với nhiều tài liệu cá nhân cùng lúc hoặc duy trì ngữ cảnh dài hạn trên các tài liệu đó.
- Khả năng tạo định dạng có cấu trúc từ tài liệu: Không phải là chức năng chính.
- Khả năng tóm tắt âm thanh từ video: Có thể tóm tắt nội dung video nếu bạn cung cấp bản ghi hoặc phụ đề, nhưng không chuyên biệt cho việc này.
- Nền tảng: Tích hợp vào nhiều sản phẩm của Google (Tìm kiếm, Gmail, Docs, v.v.) và có ứng dụng độc lập.
NotebookLM
- Mục đích chính: Trợ lý AI tập trung vào việc hỗ trợ nghiên cứu, học tập và làm việc với các tài liệu cá nhân của người dùng.
- Nguồn dữ liệu: Chủ yếu dựa trên các tài liệu mà người dùng tải lên (PDF, Google Docs, trang web, video có phụ đề/bản ghi).
- Khả năng tương tác: Tương tác thông qua trò chuyện, nhưng trọng tâm là đặt câu hỏi và yêu cầu liên quan đến nội dung các tài liệu đã cung cấp.
- Ứng dụng chính:
- Tóm tắt và giải thích nội dung tài liệu.
- Trả lời câu hỏi dựa trên thông tin trong tài liệu (có trích dẫn nguồn).
- Tìm kiếm thông tin cụ thể trong nhiều tài liệu cùng lúc.
- Hỗ trợ brainstorm và hình thành ý tưởng dựa trên tài liệu.
- Tạo các định dạng có cấu trúc từ tài liệu (FAQs, outline, timeline, v.v.).
- Tạo bản tóm tắt âm thanh (Audio Overviews) từ tài liệu.
- Khả năng làm việc với tài liệu cá nhân: Được tối ưu hóa để xử lý và hiểu sâu nội dung của nhiều tài liệu do người dùng cung cấp, duy trì ngữ cảnh trong phạm vi các tài liệu đó.
- Khả năng tạo định dạng có cấu trúc từ tài liệu: Đây là một trong những tính năng chính của NotebookLM.
- Khả năng tóm tắt âm thanh từ video: Có khả năng tạo "Audio Overviews" từ nội dung văn bản của tài liệu, bao gồm cả bản ghi hoặc phụ đề video.
- Nền tảng: Ban đầu chỉ có trên trình duyệt web, hiện đã có ứng dụng di động cho Android và iOS (ra mắt vào 20/05/2025).
Tóm tắt sự khác biệt chính:
Nói một cách đơn giản, Gemini giống như một người bạn thông thái có kiến thức rộng khắp, còn NotebookLM giống như một trợ lý nghiên cứu tận tâm, giúp bạn khai thác tối đa thông tin từ các tài liệu của riêng bạn. Bạn có thể coi Gemini như một công cụ rộng lớn, còn NotebookLM là một công cụ chuyên biệt cho một mục đích cụ thể.
Tui rất thích công cụ NotebookLM này. Nó giúp tui nghiền ngẫm các tài liệu mình đã có một cách nhanh chóng mà thấu đáo. Còn các bạn thì thế nào? Nếu tò mò thì hãy thử xem. Đơn giản thôi mà, chỉ cần vào trình duyệt và gõ: notebooklm.google.com
Phạm Hoài Nhân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét