Không
ai phủ nhận những lợi ích công nghệ đã đem đến cho chúng ta. Công nghệ lập
trình đã đem đến những phần mềm hữu dụng, những chương trình quản lý rất tiện
ích. Nhưng cũng chính công nghệ lập trình đã mang đến những phần mềm gián điệp,
phần mềm virus gây tác hại vô cùng lớn. Lằn ranh giữa có ích và có hại thật
mong manh!
Sản phẩm công nghệ
của một công ty
Công ty TNHH Công nghệ Việt Hồng có trụ sở đặt tại tầng 4,
toà nhà số 110, phố Tô Vĩnh Diện, Thanh Xuân - Hà Nội. Ngành nghề chính của
công ty được ghi trong giấy phép kinh doanh là lập trình máy vi tính, sản xuất
phần mềm máy vi tính và các dịch vụ công nghệ thông tin khác.
Sản phẩm chính của cty Việt Hồng là phần mềm định vị điện
thoại, được họ đặt tên là Ptracker (P = phone, tracker = người theo dấu). Có 2
dòng sản phẩm, Ptracker dành cho cá nhân và PtrackerERP dành cho công ty.
Tính năng và công dụng của phần mềm được công ty giải thích
một cách rõ ràng trên website của mình. Theo đó Ptracker được giới thiệu là
phần mềm theo dõi điện thoại để quản lý con cái. Sau khi được (cha mẹ) cài đặt
vào điện thoại, phần mềm này sẽ ghi nhận tất cả mọi hành vi của người sử dụng
máy (con cái). Những thông tin này bao gồm:
- Ghi âm mọi cuộc gọi đến, gọi đi trên điện thoại sau đó
truyền về server để bạn có thể nghe trên điện thoại di động hoặc 1 máy tính kết
nối internet. Với chức năng này, cha mẹ có thể: biết hướng cuộc gọi, số điện
thoại, ngày giờ gọi, thời gian đàm thoại, vị trí của mỗi cuộc gọi và toàn bộ
nội dung của cuộc trò chuyện
- Theo dõi tin nhắn, ngay cả khi tin nhắn bị xóa ngay sau
khi nhận hoặc gửi.
- Theo dõi lịch sử lướt web
- Ghi lại lộ trình đi
- V.v…
Đối với bản PtrackerERP dành cho công ty thì đây là một phần
mềm quản lý nhân viên triệt để. Chủ doanh nghiệp sẽ cài đặt phần mềm này vào
điện thoại của nhân viên. Kể từ thời điểm đó tất cả mọi hành vi của nhân viên
này có liên quan đến chiếc điện thoại đều được chủ doanh nghiệp kiểm soát chặt
chẽ. Điều này đặc biệt hữu hiệu đối với việc quản lý nhân viên giao hàng. Liên
lạc với khách hàng khi nào, nói gì, đi theo lộ trình nào, dừng lại bao lâu,
v.v… Tất cả đều được ghi nhận lại để ông chủ theo dõi. (Các tính năng này phần
nào đó giống như bộ thiết bị theo dõi hành trình gắn trên xe hơi). Bên cạnh đó,
bản dùng cho công ty này còn có thêm những tính năng khác như: chấm công, báo
cáo đơn hàng…
Để tăng thêm tính bền vững của phần mềm, các nhà thiết kế đã
lập trình sao cho một khi đã cài đặt thì phần mềm sẽ tồn tại vĩnh viễn trên điện thoại, người dùng không thể có bất cứ
cách gì để gỡ cài đặt.
Sản phẩm này đã được trao giải thưởng “Sản Phẩm vàng – Dịch vụ vàng
Việt Nam năm 2013”. Đây là một giải thưởng hàng năm do Liên hiệp các
hội KH & KT Việt Nam chỉ đạo, cục Sở hữu Trí tuệ tổ chức thực hiện. Ngoài
ra, một số báo mạng như Dân trí, 24h.com… cũng đã có bài giới thiệu trân trọng.
Trang chủ của cty Việt
Hồng
Điều đó là phạm luật!
Với những tính năng như trên, thực chất Ptracker thuộc dạng
phần mềm mà người ta gọi là phần mềm gián
điệp!
Thanh tra Sở Thông tin & Truyền thông Hà Nội và Công an
TP Hà Nội vừa tổ chức kiểm tra và xác định rằng cty Việt Hồng đã kinh doanh
phần mềm giám sát, theo dõi điện thoại khách hàng trái phép…
Theo các cơ quan chức năng này, cty TNHH Việt Hồng đã tạo
ra, cài đặt, phát tán phần mềm Ptracker vi phạm nhiều quy định của Luật CNTT,
như:
- Thu thập thông tin riêng của người sử dụng
- Ngăn chặn khả năng của người sử dụng điện thoại di động
xóa bỏ, hạn chế phần mềm
- Chiếm đoạt quyền điều khiển thiết bị số
- Làm mất khả năng nhận biết sự xuất hiện của phần mềm
này,
- Làm mất an toàn, bí mật thông tin riêng của người sử
dụng,
Ngoài ra trên website của cty quảng cáo “dịch vụ theo dõi đối tượng” là dịch vụ bị cấm kinh doanh…
Hiện vụ việc đã được Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông Hà
Nội chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để tiếp tục làm rõ hành vi vi phạm pháp
luật.
Nghĩ gì về chuyện
này?
Công ty Việt Hồng khi tạo nên phần mềm Ptracker chắc không
biết rằng mình phạm luật. Nếu không thì họ đã chẳng công khai giới thiệu sản phẩm
của mình như một thành tựu công nghệ, cung cấp cho các đơn vị để giúp họ quản
lý nhân viên tốt hơn.
Ban Tổ chức chương trình “Sản Phẩm vàng – Dịch vụ vàng
Việt Nam năm 2013” khi thẩm định và trao giải cho Ptracker chắc cũng
không biết rằng sản phẩm này phạm luật, dù rằng đơn vị tổ chức chương trình là
những đơn vị uy tín: Liên hiệp các hội KH & KT Việt Nam, Cục Sở hữu Trí tuệ
Việt Nam… Buổi lễ trao giải được tổ chức trang trọng hồi cuối năm 2013 ở Nhà
hát lớn Hà Nội có rất đông giới truyền thông tham dự, chắc cũng chẳng ai để ý
rằng sản phẩm này phạm luật.
Những khách hàng là công ty mua sản phẩm Ptracker để quản lý
nhân viên của mình chắc cũng không biết rằng mình mua một sản phẩm phạm luật,
và hành vi đó của mình cũng phạm luật. Họ chỉ nghĩ rằng đây là một giải pháp
công nghệ hữu hiệu để quản lý nhân viên thôi.
Tóm lại là ý thức của chúng ta về quyền bảo vệ thông tin
riêng tư của cá nhân rất thấp. Điều này có thể dẫn đến những nguy hại không
lường trong việc xâm phạm đời tư cá nhân. Như trong trường hợp trên, tất cả mọi
thông tin cá nhân kể cả cuộc gọi, tin nhắn tình cảm riêng tư cũng đều bị theo
dõi, số tài khoản ngân hàng, mật mã… cũng bị lộ nếu sử dụng qua điện thoại.
Đáng nói hơn nữa là qua phần mềm Ptracker tất cả các thông tin này đều đưa về
nằm ở server của cty Việt Hồng (để khách hàng truy cập). Tình huống tệ nhất là
công ty này có thể đem bán thông tin đó cho những ai có nhu cầu để thu lợi bất
chính.
Một mối lo lớn là không phải chỉ khi cài Ptracker (hoặc sản
phẩm tương tự) ta mới bị đánh cắp thông tin. Có rất nhiều ứng dụng trên mạng là
phần mềm gián điệp như thế, mà do vô tình ta đã tải về và cài đặt vào điện
thoại của mình. Và thậm chí, chưa cần cài một ứng dụng nào có khi chiếc
smartphone ta mới mua về đã có sẵn phần mềm gián điệp để thu thập thông tin. Đó
là trường hợp của một số smartphone Trung quốc mà gần đây báo chí thế giới có
đưa tin.
Bảo vệ thông tin cá nhân trên điện thoại di động. Lĩnh vực
này cần có ngay sự quan tâm của nhiều ngành, nhiều giới để kịp ngăn chặn những
hậu quả không hay.
Phạm Hoài Nhân
LĐĐN - 23/06/2014
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét