Mới đây, trên blog của mình, Microsoft đã đăng bài viết với dòng tít
đầy tự hào: “Microsoft đạt cột mốc lịch sử, dùng AI (trí tuệ nhân tạo) để dịch
tin tức từ tiếng Hoa sang tiếng Anh hiệu quả như người”. Điều này đã được thực
hiện như thế nào?
Dưới đây là tóm tắt bài viết của Microsoft trên trang web
của họ:
Hôm thứ Tư vừa rồi các nhà nghiên cứu của Microsoft cho biết
họ tin rằng mình đã sáng tạo ra một hệ thống máy dịch đầu tiên trên thế giới có
thể dịch nhiều câu trong các bản tin từ tiếng Hoa sang tiếng Anh với chất lượng
và độ chính xác tương đương với con người dịch.
Các nhà nghiên cứu của công ty trong các phòng thí nghiệm
tại châu Á và Hoa Kỳ nói rằng hệ thống của họ đã đạt tới mức ngang bằng với con
người, dựa trên các thử nghiệm dịch các bản tin, gọi là newstest2017, do một
nhóm thành viên gồm các nhà kỹ thuật cùng các nhà khoa học phát triển. Để bảo
đảm rằng bản dịch của máy đạt cả hai yêu cầu là chính xác và có chất lượng
tương đương người dịch, nhóm đã thuê các nhà đánh giá độc lập, am hiểu cả hai
ngôn ngữ tham gia đánh giá. Những người này sẽ so sánh bản dịch bằng máy của
Microsoft với hai bản dịch độc lập do hai người khác nhau thực hiện.
Xuedong Huang, thành
viên nhóm nghiên cứu. Ảnh: Microsoft
Một thành viên kỹ thuật của Microsoft chuyên về ngôn ngữ tự
nhiên, lời nói và máy dịch, là Xuedong Huang, gọi rằng đây là một bước tiến
trọng đại của một trong những bài toán thách thức nhất về xử lý dịch thuật. Ông
Huang nói: “Tạo ra máy dịch có trình độ giống như con người là một giấc mơ mà
mọi chúng tôi đều nghĩ tới. Chúng tôi chỉ không ngờ rằng mình đạt đến ước mơ
sớm như vậy”.
Ông Huang cho rằng bước tiến trong việc dịch thuật bằng máy
này rất quan trọng vì nó tạo cơ hội cho mọi người hiểu nhau nhiều hơn. Ông nói:
“Việc gỡ bỏ rào cản ngôn ngữ giúp con người giao tiếp với nhau tốt hơn thật là
tuyệt vời. Điều này rất, rất đáng tưởng thưởng”.
Các chuyên gia nói rằng máy dịch là một vấn đề mà những nhà
nghiên cứu đã tìm hiểu nhiều thập kỷ qua – và trong phần lớn thời gian ấy họ
tin rằng việc đạt tới chất lượng như con người dịch là điều không thể được. Và
ngay cả bây giờ, khi cột mốc lịch sử đã đạt được thì điều đó cũng không có
nghĩa là bài toán máy dịch đã giải xong.
Mặc dù các nhà khoa học và kỹ thuật đã làm việc trên lĩnh
vực dịch thuật nhiều năm, họ chỉ vừa đạt được những bước đột phá mới nhờ việc
sử dụng một phương pháp huấn luyện hệ thống trí tuệ nhân tạo gọi là deep neural network (tạm dịch là “học
sâu trên mạng thần kinh nhân tạo”). Điều này cho phép họ tạo nên những bản dịch
trôi chảy hơn, tự nhiên hơn so với phương pháp tiếp cận trước đây, được biết
đến với tên gọi máy dịch thống kê (statistical
machine translation).
Để đạt được bước đột phá chất lượng dịch tương đương con
người, ba nhóm khảo sát của Microsoft ở Bắc Kinh và Redmond, Washington đã cùng làm việc để đưa ra một số phương pháp
huấn luyện mới nhằm giúp hệ thống vận hành trôi chảy và chính xác hơn. Trong nhiều
trường hợp, các phương pháp mới này mô phỏng cách con người thực hiện bản dịch,
đó là tạo ra bản dịch ban đầu, xem xét “sửa tới sửa lui” mãi cho đến khi nào
cảm thấy hài lòng.
Tie-Yan Liu, một nhà quản lý nghiên cứu chủ chốt của
Microsoft Research châu Á tại Bắc Kinh, người lãnh đạo một nhóm nghiên cứu về
máy học của dự án này cho biết: “Hầu hết các nghiên cứu của chúng tôi được lấy
cảm hứng dựa trên những gì mà con người chúng ta thực hiện”.
Mặc dù có những tuyên bố đầy tự hào và phấn khởi như vậy, nhưng
hiện giờ chưa ai có dịp thử nghiệm hệ thống dịch này để có những nhận xét khách
quan, ngoại trừ những người của Microsoft và những lời ngợi khen nức nở của họ
dành cho… chính mình. Microsoft vẫn chưa cho biết khi nào sẽ ứng dụng những thành công này vào
công nghệ dịch thuật của họ, hoặc là có kế hoạch ứng dụng công nghệ dịch thuật Hoa
- Anh này vào dịch vụ Microsoft Translator của họ hay không. Cho đến giờ, đây
vẫn là một dự án nghiên cứu, và có lẽ họ sẽ cần nhiều bước triển khai, hoàn
thiện trước khi đưa vào ứng dụng rộng rãi.
Phạm Hoài Nhân
Lao Động Đồng Nai - 19/03/2018
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét