150 năm Nokia

Có lẽ mọi người chúng ta nếu không đã từng dùng điện thoại Nokia thì cũng đã từng nghe tên tuổi thương hiệu điện thoại này. Nokia một thời là thương hiệu điện thoại di động lừng lẫy nhất thế giới. Thế nhưng có những điều ít được biết về Nokia. Đây không phải là thương hiệu của một cường quốc công nghệ như Mỹ, Nhật, Pháp… mà là của Phần Lan. Nokia không phải là thương hiệu mới ra đời mà đã có từ năm 1865, đến nay đã tròn 150 tuổi!

Khởi tạo

Công ty Nokia được thành lập vào năm 1865 ở Tây Nam Phần Lan. Tên Nokia được đặt theo tên thị trấn Nokia và con sông Nokianvirta, nơi công ty đặt trụ sở. Người sáng lập công ty là kỹ sư mỏ Fredrik Idestam, và hoạt động của công ty lúc bấy giờ không phải là sản xuất điện thoại mà nó là một nhà máy gỗ! Từ gỗ, nhà máy này sản xuất giấy và sản phẩm của nó được bán sang Nga, Anh, Pháp. Năm 1871, công ty được cổ phần hóa.

Số phận đã đưa đẩy để Nokia từ một nhà máy giấy thành nhà sản xuất điện thoại di động lớn nhất thế giới.

Nhà doanh nghiệp Eduard Polón (1861–1930) thành lập công ty Cao su Phần Lan năm 1898. Vào đầu thế kỷ 19, công ty này đặt trụ sở ở gần thị trấn Nokia, và dùng tên Nokia làm thương hiệu cho sản phẩm của mình.

Công ty Cáp Phần Lan được thành lập năm 1912, chuyên sản xuất điện thoại, dây cáp điện và điện tín. Sau thế chiến thứ I, công ty này đứng trên bờ vực phá sản. Công ty Cao su Phần Lan của Polón đã đứng ra thâu tóm Công ty Cáp Phần Lan.

Trong một thời gian dài, cả 3 công ty Nokia, công ty Cao su Phần Lan và công ty Cáp Phần Lan cùng chung sự lãnh đạo của Eduard Polón trong vai trò chủ tịch, tổng giám đốc và cổ đông lớn nhất. Tuy nhiên mãi đến năm 1967, 3 công ty mới chính thức sáp nhập để hình thành tập đoàn công nghiệp Nokia Corporation. Nokia Corporation sản xuất rất nhiều thứ: sản phẩm giấy, vỏ xe, giầy vớ, cáp viễn thông, ti vi, máy tính, thiết bị điện, điện thoại…

Bá chủ thế giới về điện thoại di động

Các mẫu điện thoại Nokia qua nhiều thời kỳ

Đầu thập niên 1990, khi những chiếc điện thoại di động đầu tiên xuất hiện ở Việt Nam thì gần như chắc chắn rằng đó là điện thoại Nokia. Tên gọi Nokia thông dụng đến nỗi Nokia gần như đồng nghĩa với điện thoại di động, giống như nói Honda tức là nói xe máy vậy. Điều này không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới. Có được vị thế ấy là vì Nokia đóng vai trò tiên phong trong công nghệ điện thoại di động trên thế giới. Chiếc điện thoại di động đầu tiên của Nokia là Mobira Cityman 900, ra mắt năm 1987 (đây là thế hệ điện thoại di động thứ nhất: 1G). Chiếc điện thoại này nặng “chỉ có” 800 g, và có giá bán tương đương 4.560 Euro.

Nokia đóng vai trò chính trong việc phát triển GSM (2G: thế hệ thứ hai) và họ cũng là nơi đưa ra chiếc điện thoại GSM thương phẩm đầu tiên trên thế giới năm 1992: Nokia 1011 (mã 1011 là để kỷ niệm ngày ra mắt, ngày 10/11/1992).

Nokia 2110 ra đời năm 1994 là chiếc điện thoại có nhạc chuông Nokia đầu tiên (nhạc chuông còn dùng cho tới bây giờ).

Với vai trò tiên phong như thế, Nokia nghiễm nhiên trở thành nhà sản xuất điện thoại di động hàng đầu thế giới, Có thể kể những model điện thoại Nokia “để đời” như sau:

-      Nokia 3310: ra mắt năm 2000. Đây là chiếc điện thoại rất phổ biến của Nokia trong thời gian đầu, thời mà điện thoại di động bắt đầu phổ biến đến từng nhà (không phải tới từng người). Nó có thời lượng pin khá tốt. Một điểm đáng nhớ nữa là từ điện thoại này trò chơi Con rắn bắt đầu được phổ biến, và trở thành một trong những trò chơi được biết đến nhiều nhất trên điện thoại di động.

-      Nokia 1200: là chiếc điện thoại di động bán rất chạy của Nokia, với số lượng bán được lên tới 150 triệu chiếc trên toàn cầu.

-      Nokia 1100: ra mắt năm 2003, cho đến hiện giờ vẫn là mẫu điện thoại giữ kỷ lục được bán nhiều nhất trên toàn cầu với số lượng 250 triệu chiếc đã bán. Nó có những ưu điểm: giá rẻ, thời lượng sử dụng pin lâu, độ bền cao. Có lẽ đây cũng là mẫu điện thoại di động được bán nhiều nhất tại Việt Nam, mà người Việt vẫn thường đùa là “điện thoại cày như trâu”, “chọi nhau bể đầu điện thoại vẫn không hư”!

Nokia 1100, chiếc điện thoại bán chạy nhất mọi thời

Khi điện thoại di động chuyển dần qua smartphone với sự nổi lên của Apple, Samsung và nhiều hãng khác, Nokia vẫn chủ quan với ngôi vị bá chủ của mình. Kết quả là thương hiệu điện thoại di động Nokia đã xuống dốc không phanh, rồi biến mất!

Suy tàn?

Sai lầm lớn của Nokia là việc chọn hệ điều hành cho smartphone. Trong khi cả thế giới đi theo hệ điều hành iOS (sản phẩm của Apple) hoặc Android (các hãng khác) thì Nokia lại khư khư với hệ điều hành Symbian của mình, sau đó là MeeGo. Không giống điện thoại thường, smartphone cần có nhiều phần mềm ứng dụng để chạy trên đó, mà các nhà phát triển ứng dụng lại chỉ viết cho iOS và Android. Nokia với hệ điều hành Symbian trở nên bơ vơ vì có điện thoại mà thiếu ứng dụng, bị người tiêu dùng bỏ rơi. Thêm vào đó chuyển biến chậm về công nghệ smartphone của Nokia càng biến họ nhanh trở thành người thua cuộc.

Sau một thời gian ngắn bắt tay với Microsoft để sử dụng hệ điều hành Windows trên smartphone Nokia của mình, đến tháng 9 năm 2013 Nokia đã chấp nhận bán toàn bộ mảng sản xuất smartphone cho Microsoft với giá 7,17 tỷ USD. Trong thời gian đầu sau thương vụ mua bán này, các smartphone được sản xuất từ đây vẫn còn mang thương hiệu Nokia, như: Nokia Lumia 830, Nokia Lumia 735… Tuy nhiên, đến tháng 10/2014, Microsoft chính thức thông báo họ bỏ hẵn tên Nokia ra khỏi tên các mẫu smartphone của mình. Tháng 11/2014 mẫu smartphone từ Microsoft ra mắt, lần đầu tiên không có chữ Nokia là Microsoft Lumia 535 (đây là mẫu smartphone sản xuất tại Việt Nam). Tên Nokia chính thức bị xóa sổ trên thị trường smartphone thế giới.

Nokia tròn 150 tuổi

Đúng là sau một thời hoàng kim, đến nay thương hiệu điện thoại di động Nokia đã suy tàn, thậm chí biến mất. Tuy nhiên, như ta thấy ở trên, Nokia đâu chỉ là điện thoại di động?

Hiện nay, Nokia là công ty đa quốc gia đóng tại Phần Lan, trụ sở tại Espoo, Uusimaa, gần thủ đô Helsinki, chuyên về công nghệ thông tin và viễn thông. Năm 2014, Nokia có 61.656 nhân viên, bán hàng tới 150 nước, doanh thu hàng năm 12,73 tỷ Euro. Đây là công ty lớn thứ 274 trên thế giới xếp theo doanh thu (bảng xếp hạng của Fortune Global 500).

Chỉ mới cách đây 1 tháng, ngày 15/4/2015, Nokia vừa tuyên bố họ sẽ thâu tóm công ty thiết bị viễn thông nổi tiếng của Pháp là Alcatel-Lucent với giá 15,6 tỷ Euro.

Không còn là nhà sản xuất điện thoại di động hàng đầu thế giới,và cũng chẳng hy vọng sẽ có ngày quay lại vị trí ấy, nhưng Nokia vẫn là một công ty công nghệ tầm cỡ trên thế giới. Ai có thể đoán trước kỷ nguyên mới của họ sẽ là gì?

Dù sao đi nữa, Nokia đã cung cấp cho toàn thế giới những sản phẩm ghi dấu ấn của cả một thời, và chắc cũng đã từng là những kỷ niệm của mỗi người sử dụng điện thoại di động tại Việt Nam. Nhân dịp kỷ niệm 150 tuổi, xin chúc mừng sinh nhật Nokia!

Thái Thư

LĐĐN - 25/05/2015