World Wide Web tròn 30 tuổi

Ngày 12-3-2019, Google thay Doodle (hình ảnh trên trang chủ) bằng hình ảnh chiếc máy tính để bàn xưa cũ cùng những ký tự Google kiểu cách đây vài mươi năm để kỷ niệm 30 năm ngày World Wide Web ra đời. Nhìn hình này, những người đã từng dùng máy tính lâu năm sẽ xao xuyến nhớ lại ngày xưa, khi những trang web đầu tiên xuất hiện trên thế giới.

Google thay đổi hình ảnh trang chủ, kỷ niệm sinh nhật lần thứ 30 của World Wide Web

Cách đây 30 năm, World Wide Web ra đời

Ngày 12-3-1989, một nhà khoa học trẻ người Anh 33 tuổi tên Tim Berners-Lee đang làm việc tại Trung tâm Nghiên cứu Nguyên tử Châu Âu (CERN) ở Thụy Sĩ, đệ trình tài liệu “Information Management: A Proposal” (Quản lý thông tin: Một đề xuất) lên cấp trên của mình. Bản đề xuất này đề cập đến hệ thống quản lý thông tin và thực hiện giao tiếp thông tin thông qua một giao thức truyền siêu văn bản (Hypertext Transfer Protocol - HTTP) giữa máy khách và máy chủ qua Internet đầu tiên trong lịch sử nhân loại.

Trước khi có World Wide Web (viết tắt: WWW, web), những người trong cùng một mạng lưới (net) không thể trao đổi tài liệu với nhau một cách thuận tiện, càng phức tạp hơn nếu mạng lưới ấy có nhiều thành viên, trao đổi nhiều tài liệu đan chéo nhau. WWW là sự kết hợp của tất cả các tài nguyên và người dùng trên Internet sử dụng giao thức truyền tải siêu văn bản (HTTP).

Tim Berners-Lee (ảnh chụp năm 1994)

Tim Berners-Lee đã sáng tạo ra 3 thành phần cốt lõi làm nền tảng cho web:

-          URL (Uniform Resource Locator): một hệ thống để định vị các file tài liệu trên mạng, giúp tìm đến nó dễ dàng. Ví dụ như www.laodongdongnai.vn là một URL.

-          HTTP (hypertext transfer protocol): giao thức truyền tải siêu văn bản giúp truyền thông tin giữa các máy tính với nhau. Ví dụ truy cập vào trang web báo Lao động Đồng Nai ta nhập http://www.laodongdongnai.vn thì nhóm chữ http ở đầu cho biết sử dụng giao thức này.

-          HTML (hypertext markup language): ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản. Là một ngôn ngữ đánh dấu được thiết kế ra để tạo nên các trang web với các mẩu thông tin được trình bày trên World Wide Web. Có thể hiểu như sau: nếu người mỗi nước nói một thứ tiếng khác nhau thì không thể hiểu nhau, trên www cũng vậy, các thông tin từ những máy tính chủng loại khác nhau, sử dụng phần mềm khác nhau sẽ không thể trao đổi với nhau. HTML là một ngôn ngữ chung dùng tạo nên trang web, giúp cho nó có thể đọc được trên nhiều hệ máy, hệ điều hành khác nhau.

Hiểu đơn giản hơn, World Wide Web - Mạng lưới toàn cầu - là một không gian thông tin toàn cầu mà người dùng có thể truy cập thông qua thiết bị kết nối mạng Internet. World Wide Web cho phép các tài liệu kết nối với các tài liệu khác thông qua HTTP, cho phép người dùng tìm kiếm thông tin bằng cách di chuyển từ tài liệu này sang tài liệu khác.

Sau khi Sir Tim Berners-Lee thành lập trang web đầu tiên trong lịch sử nhân loại vào năm 1990, đến năm 1991, các trang web bắt đầu hoạt động dần trên toàn thế giới, chính thức mở ra thời đại thông tin mới cho nhân loại.

Ngày 12-3-1989 được công nhận là ngày ra đời của web và Tim Berners-Lee được công nhận là cha đẻ của nó.

WWW không phải là Internet

Cần xác định rõ rằng www không phải là Internet. Internet ra đời rất lâu trước web. Tiền thân của mạng Internet ngày nay là mạng ARPANET của quân đội Mỹ. Thuật ngữ “Internet” xuất hiện lần đầu vào khoảng năm 1974. Lúc đó mạng vẫn được gọi là ARPANET. Năm 1980, ARPANET được đánh giá là mạng trụ cột của Internet. Năm 1983, giao thức TCP/IP chính thức được coi như một chuẩn đối với ngành quân sự Mỹ và tất cả các máy tính nối với ARPANET phải sử dụng chuẩn mới này. Năm 1984, ARPANET được chia ra thành hai phần: phần thứ nhất vẫn được gọi là ARPANET, dành cho việc nghiên cứu và phát triển; phần thứ hai được gọi là MILNET, là mạng dùng cho các mục đích quân sự.

World Wide Web chỉ là một trong những dịch vụ chạy trên Internet, nhưng đối với nhiều người WWW chính là Internet. Bởi vì nếu không có WWW thì Internet đã không thể phổ biến rộng đến tất cả mọi người, mọi lĩnh vực như hiện nay mà chỉ phục vụ cho việc nghiên cứu và phát triển, trong lĩnh vực quân sự.

WWW làm thay đổi thế giới

Hiện nay có gần 2 tỷ website đang hoạt động trên toàn thế giới. Trên đó người ta có thể làm đủ mọi chuyện: từ việc đọc các thông tin như thuở ban đầu, còn có thể học tập, mua hàng, chơi game… Thật khó có thể tưởng tượng một thế giới không có web, ấy vậy mà chỉ 30 năm trước thôi trên đời này chưa hề có khái niệm web là cái gì!

Google nhận xét: Web đã nhanh chóng cách mạng hóa cuộc sống như chúng ta biết, mở ra kỷ nguyên thông tin. Đúng vậy, nếu không có web thì… đâu có Google, và vô vàn thứ khác. Jeff Jaffe, CEO của World Wide Web Consortium (W3C) khẳng định: “World Wide Web là sự đổi mới mạnh mẽ nhất trong thời đại chúng ta.”

Tim Berners-Lee, người sáng tạo ra web, đã nhận được những vinh dự xứng đáng. Ông được Nữ hoàng Anh Elizabeth II phong tước Hiệp sĩ (gọi là Sir Tim Berners-Lee) năm 2004, Tạp chí Time vinh danh ông là một trong "100 nhân vật quan trọng nhất thế kỷ 20", ông vinh dự nhận giải thưởng Turing (giải thưởng thường niên của Hiệp hội Khoa học Máy tính) năm 2016...

Khi bạn đọc những dòng này, có thể bạn đang đọc trên web, hãy cùng cảm ơn Sir Tim Berners-Lee, các cộng sự và những người nối tiếp đã tạo nên điều kỳ diệu này cho cuộc sống hôm nay.

Phạm Hoài Nhân

Lao động Đồng Nai - 18/03/219