Blog – không thể bỏ qua

Có thể bạn là một người viết blog chuyên nghiệp (blogger) hoặc một người chưa từng biết blog là gì, nhưng dù là ai bạn cũng nên biết rằng tác động của blog đến truyền thông nói riêng và xã hội nói chung là vô cùng to lớn.

Blog là gì?

Blog là một dạng trang web trong đó nội dung gồm các bài viết riêng lẻ được xếp đặt lần lượt theo trật tự thời gian, bài được đưa lên sau thì xếp lên trên. Hiểu theo một nghĩa nào đó thì blog là một dạng nhật ký cá nhân được đưa lên mạng Internet.

Thuật ngữ blog bắt nguồn từ web-log (tạm dịch: ghi sổ lên web) được Jorn Barger dùng lần đầu tiên vào 17/12/1997. Đến năm 1999,  Evan Williams chơi chữ bằng cách viết web-log thành We blog (chúng ta blog). Từ đó chữ blog được dùng như một danh từ (nghĩa là trang nhật ký cá nhân) hoặc động từ (tạo nên trang nhật ký cá nhân ấy). Sau đó, từ blogger ra đời để chỉ người viết blog.

Sự phát triển của blog

Hai đặc điểm nổi bật của blog là:

-    Dễ tạo blog, không cần có kiến thức về thiết kế web vẫn có thể tạo được trang web cá nhân cho riêng mình.

-    Hầu hết là miễn phí.

Nếu trước kia để có một website phải thiết kế tốn kém, phải tốn tiền thuê hosting, rồi phải có đội ngũ biên tập… thì khi có blog mỗi cá nhân đều có thể tự tạo và duy trì trang web cho riêng mình một cách đơn giản, nhanh chóng và không tốn chi phí nào cả. Việc tạo một blog mới đơn giản đến mức với công cụ Blogger của Google bạn chỉ cần mất… 1 phút là có thể hoàn thành (dĩ nhiên chưa nói đến nội dung trong đó và hình thức tổ chức cho đẹp mắt).

Trong lĩnh vực truyền thông, nếu báo mạng ngày càng lấn át vai trò của báo giấy thì blog ngày càng áp đảo vai trò của báo mạng (chính thống). Chính sự dễ dàng tạo blog khiến cho các trang blog mới mọc lên nhan hơn… nấm! Thêm một điểm thu hút nữa của blog là mỗi blog đều có chức năng phản hồi cho từng bài đăng, tạo nên sự giao lưu giữa người đọc và người viết.

Công dụng của blog

Càng ngày blog càng đi xa hơn mục tiêu ban đầu của nó là trang nhật ký cá nhân để đóng nhiều vai trò quan trọng hơn.

-    Blog là kênh truyền thông không chính thống có tầm ảnh hưởng rất lớn. Vô hình chung mỗi người sở hữu blog trở thành một người viết báo, trong đó có những người thu hút độc giả còn hơn cả trang báo thứ thiệt. Không ít nhà báo đồng thời cũng là những blogger.

-    Blog có tầm ảnh hưởng chính trị - xã hội sâu sắc. Có nhiều người dùng blog như một công cụ truyền bá quan điểm, tư tưởng của mình – lắm khi là chống chính quyền. Blog còn được dùng để vận động cho một chiến dịch nào đó, hoặc vận động bầu cử.

-    Với doanh nghiệp, blog là một kênh giao lưu gần gũi giữa lãnh đạo, cán bộ của doanh nghiệp với đối tác, khách hàng. Kinh nghiệm của Microsoft cho thấy trước đây khách hàng e dè trong việc tiếp cận với công ty qua các con đường chính thức (mail, công văn, điện thoại), khi những lãnh đạo của công ty tạo blog cho mình thì mọi người thấy gần gũi hơn khi trao đổi qua blog, từ đó có nhiều góp ý cho công ty hơn, tạo sự thân thiết giữa khách hàng với công ty. Hiện nay hầu hết các công ty lớn trên thế giới đều có blog của các nhân vật quan trọng trong công ty để giao tiếp với khách hàng.

Các ứng dụng tạo blog thường dùng ở Việt Nam

Tại Việt Nam, mọi người bắt đầu sử dụng blog nhiều từ năm 2005 với trình ứng dụng Yahoo! 360º. Thực sự Yahoo! 360º là một mạng xã hội (giống Facebook), trong đó tính năng tạo blog rất nổi trội. Khi ấy Facebook mới ra đời và chưa tạo được sự chú ý (Facebook ra đời ở Mỹ năm 2004, thời điểm 2005 vẫn chưa xuất hiện tại Việt Nam). Yahoo! 360º đóng cửa vào năm 2008. Khi ấy cộng đồng người dùng Yahoo! 360º nháo nhào đi tìm các trình tạo blog mới như Multiply, Opera, Tumblr... Một số công ty Việt Nam cũng tạo nên những trình tạo blog của mình như: VnWeblogs, Yume, Zing. Sau một thời gian làm quen, có vẻ như Multiply được nhiều người chọn nhất, kế đến là Opera, các trình tạo blog của Việt Nam cũng có một số lượng người dùng nhất định nhưng nền tảng kỹ thuật của chúng chưa tốt lắm nên chưa tạo được sự tin cậy cao.

Multiply đóng cửa vào cuối năm 2012, còn Opera vừa đóng cửa cách đây ít lâu. Hiện giờ 2 trình tạo blog thông dụng nhất được dùng tại Việt Nam là Blogger (của Google) và WordPress. Thật ra đây chính là 2 trong những trình tạo blog nổi tiếng và được dùng nhiều nhất thế giới nhưng trước đây ít được người Việt Nam quan tâm. Đây cũng là những chương trình tạo blog thuần túy, không phải mạng xã hội.

Yahoo! 360º hay Multiply không hẳn chỉ là blog mà là mạng xã hội có tính năng blog. Ta hãy chú ý rằng viết bài (viết blog) công phu hơn viết những dòng trạng thái (status của Facebook chẳng hạn) hay đưa những tấm ảnh chụp lên mạng, số người có năng khiếu (và thích) viết bài là một số nhỏ so với số người lên mạng xã hội để giao lưu, trò chuyện. Thế nhưng mạng xã hội Facebook đã thu hút hết những người dùng đó rồi, Yahoo! 360º hay Multiply không thể cạnh tranh lại. Còn nếu tạo blog thì Blogger và WordPress quá thuận tiện và hiệu quả, do đó Yahoo! 360º và Multiply rời cuộc chơi là chuyện tất nhiên.

Cuộc chơi giờ được phân định khá rõ: nếu bạn muốn tham gia mạng xã hội hãy chọn Facebook, nếu bạn viết blog hãy chọn Blogger hoặc WordPress. Trong bài tới, ta sẽ tìm hiểu chi tiết hơn về việc tạo blog bằng Blogger, bạn nhé!

Phạm Hoài Nhân

LĐĐN - 24/03/2014