COVID-19 đang định hình lại kế hoạch mua sắm, làm việc và du lịch của mọi người

Dịp nghỉ lễ cuối năm thường là thời gian cho niềm vui và sự trẻ trung. Mọi người đi thăm viếng nhau hay đi du lịch, họ mua sắm cho người thân yêu và cho chính mình. Đó cũng là dịp nghỉ ngơi và nạp năng lượng để chuẩn bị cho một năm mới. Thế nhưng với sự bùng phát đại dịch COVID-19, kỳ nghỉ lễ cuối năm 2020 trở nên khác đi. Viện Giá trị Kinh doanh của IBM (Institute for Business Value, IBV) đã tiến hành khảo sát để xem đại dịch đang định hình lại kế hoạch mua sắm, làm việc và du lịch của mọi người như thế nào.

Để hiểu rõ hơn về việc đại dịch sẽ ảnh hưởng như thế nào đến hành vi của người tiêu dùng trong những ngày lễ, IBV đã khảo sát hơn 12.000 người trên 8 quốc gia ở Bắc Mỹ, Nam Mỹ, châu Âu và châu Á. Câu hỏi đặt ra là họ dự định mua sắm, làm việc và du lịch trong dịp nghỉ lễ này như thế nào và những kỳ vọng năm nay khác với những năm trước ra sao.

Giảm quy mô nghỉ lễ, ít gặp gỡ nhau hơn

Nhìn chung, kết quả khảo sát cho thấy hầu hết mọi người đang giảm quy mô nghỉ lễ của mình. Họ dự định cho (tặng quà) ít hơn, chi tiêu ít hơn và đi du lịch ít hơn, trong khi lại dự định làm việc nhiều hơn. Không chắc chắn về tình hình lây lan vi rút, mọi người chọn phương án an toàn là nếu có đi du lịch hay thăm viếng thì chỉ đi gần nhà. Đa số đều hạn chế các tiệc tùng ngày lễ và các buổi tụ tập tôn giáo, thay vào đó nhiều người đang chọn giải pháp hội nghị trực tuyến để gặp gỡ bạn bè và gia đình. Gần một phần ba nói rằng họ thậm chí không gửi thiệp vào kỳ nghỉ lễ — có lẽ vì họ không có nhiều câu chuyện thú vị để chia sẻ.

Khảo sát cho thấy các hình thức tụ họp giảm trên 50%, trong khi đó gặp gỡ trực tuyến tăng gần 50%. Nguồn: IBM Institute for Business Value. Chuyển ngữ: PHN

Các khoản chi tiêu của người tiêu dùng chuyển dần về những hoạt động/đồ dùng trong nhà

So với năm ngoái, năm nay mọi người sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn cho những thứ họ có thể tận hưởng ở nhà và giảm bớt chi tiêu cho những thứ tiêu tốn ở bên ngoài. Trong khi người tiêu dùng toàn cầu dự kiến sẽ chi tiêu ít hơn cho việc ăn uống (-20%) hay cho các chuyến đi chơi tại địa phương (-11%), họ sẽ chi tiêu nhiều hơn cho đồ chơi và trò chơi (+ 9%), hàng điện tử (+ 13%), dịch vụ kỹ thuật số (+39%), và thậm chí cả đồ nội thất (+ 33%).

Mọi người đang chi tiêu ít hơn cho các hoạt động ngoài trời và nhiều hơn cho các hoạt động trong nhà. Nguồn: IBM Institute for Business Value. Chuyển ngữ: PHN

Có nhiều thứ giảm, nhưng mua sắm trực tuyến thì tăng

Trong khi nhiều thứ đã bị hủy bỏ trong năm nay, mua sắm trực tuyến không phải là một trong số đó. Tính đến tháng 5, chi tiêu trực tuyến đã tăng 77% so với cùng kỳ năm ngoái và một số chuyên gia cho rằng đại dịch đã thúc đẩy tăng trưởng thương mại điện tử nhanh hơn từ 4 đến 6 năm. Xu hướng này sẽ tiếp tục diễn ra trong suốt kỳ nghỉ lễ, khi hơn 60% người tiêu dùng có kế hoạch mua sắm trực tuyến. Đây là một sự tăng trưởng mạnh mẽ, vì thương mại điện tử chỉ chiếm 20% doanh số bán hàng vào dịp lễ vào năm 2019.

Tất cả hoạt động mua sắm trực tuyến này cũng bắt đầu mùa lễ hội. Vào cuối tháng 10, cứ 3 người tiêu dùng toàn cầu thì có 1 người đã bắt đầu mua sắm trong dịp lễ. Thông thường, người tiêu dùng ở Mỹ đợi đến Thứ Sáu Đen (ngày hội mua sắm giảm giá trực tuyến, diễn ra một ngày sau Lễ Tạ ơn) để bắt đầu mua sắm. Năm nay, họ bắt đầu sớm hơn, nhưng với cùng mục tiêu là mua sắm được với giá tốt nhất. Amazon Prime Day, một sự kiện bán hàng kéo dài hai ngày được tổ chức tại 19 quốc gia, cho phép người tiêu dùng trên khắp thế giới tiếp cận sớm với giá Thứ Sáu Đen, khuyến khích họ mua các mặt hàng có nhu cầu trước thời hạn. Alibaba, gã khổng lồ bán lẻ trực tuyến của Trung Quốc, cũng dời thời điểm bắt đầu chương trình khuyến mãi Ngày Độc thân lên ngày 1-11 (thay vì 11-11), kéo dài chương trình giảm giá trong 11 ngày.

Theo dự báo mới nhất của IBM cho mùa mua sắm cuối năm 2020 này, dự kiến doanh số bán lẻ toàn cầu trong thời gian từ tháng 11 đến tháng 12 sẽ tăng 1,8% so với năm 2019. Nếu trong năm 2019 có 60% mua sắm tại cửa hàng và gần 30% mua sắm thông qua thương mại điện tử, thì năm nay hai số liệu này sẽ hoán đổi vị trí cho nhau. Khảo sát của IBV cho thấy, năm 2020 sẽ là mùa lễ hội mua sắm kỹ thuật số đầu tiên (digital-first holiday)

Đại dịch COVID-19 ảnh hưởng đến kế hoạch du lịch

Đa số du khách đều không hứng thú du lịch trong năm nay, vì vừa lo ngại về an toàn vừa e ngại các vấn đề hậu cần hạn chế do dịch bệnh. 2/3 người tiêu dùng toàn cầu thường đi du lịch trong các kỳ nghỉ lễ, nhưng hơn một nửa trong số đó dự định đi du lịch ít hơn trong năm nay. 20% vẫn chưa quyết định được liệu họ có đi du lịch hay không và chỉ 13% nói rằng họ sẽ đi du lịch nhiều hơn.

Những người có kế hoạch du lịch trong năm nay phần lớn dự định du lịch trong nước, chỉ có 12% có kế hoạch du lịch nước ngoài trong đó 49% vẫn chưa quyết định đi đâu. Du khách ở Ấn Độ có xu hướng đi ra nước ngoài nhiều nhất, với 24% lên kế hoạch cho một chuyến đi quốc tế vào mùa lễ này.

Vấn đề nữa là những người tham gia khảo sát đã nghỉ phép nhiều ngày hơn so với thời điểm này năm ngoái, với COVID-19 là lý do chính để họ phải nghỉ phép trong năm, bao gồm cả việc chăm sóc gia đình và bản thân. 1/3 số người được khảo sát cho biết họ đã phải đối mặt với những khó khăn trong công việc khiến họ không thể xin nghỉ phép trong thời gian còn lại của năm. Quá nhiều công việc còn tồn đọng do thời gian nghỉ dịch kéo dài, hoặc các hạn chế đi lại do các đơn vị sử dụng lao động đưa ra, khiến những người này phải đắn đo hơn về kế hoạch nghỉ dưỡng của bản thân và gia đình.

Phạm Hoài Nhân
(Tham khảo báo cáo “2020 Holiday shopping and travel trends” của IBM Institute for Business Value)

Báo Đồng Nai - 30/11/2020