Thế giới đang tiến hành chuyển đổi số như thế nào?

Dell Technologies vừa công bố bảng Chỉ số Chuyển đổi số (Digital Transformation Index, DT Index), kết quả của một nghiên cứu toàn cầu cho thấy các tổ chức tiến hành chuyển đổi số như thế nào. Đây là bảng cập nhật lần thứ ba và mới nhất của Dell Technologies.

DT Index của Dell là một thước đo toàn cầu cho thấy tình trạng chuyển đổi số và hiệu suất của các tổ chức. Khảo sát này được cập nhật mỗi 2 năm một lần và công bố lần đầu tiên vào năm 2016. Khảo sát lần này thu thập ý kiến từ 4.300 lãnh đạo doanh nghiệp (từ nhân sự cấp cao cho đến các giám đốc) trong các công ty từ quy mô vừa cho đến các tập đoàn lớn tại 18 quốc gia. Dưới tác động của đại dịch COVID-19, chỉ số DT Index năm 2020 cho thấy cứ 10 doanh nghiệp thì 8 đơn vị đã đẩy nhanh một số chương trình chuyển đổi số trong năm nay và 79% trong đó đang sáng tạo lại mô hình kinh doanh. 

Một tỷ người dùng mới cho 5 năm tới

Sáng kiến Tỷ người dùng tiếp theo (Next billion users, NBU) được Google đề ra cách đây 5 năm. Theo đó một tỷ người dùng Internet tiếp theo sẽ định hình tương lai Internet thế giới. Sáng kiến Tỷ người dùng Tiếp theo của Google tiến hành nghiên cứu và xây dựng các sản phẩm cho họ. Sau 5 năm, số người dùng Internet đã tăng thêm 1,5 tỷ người và dự kiến trong 5 năm tới sẽ tăng thêm 1 tỷ người nữa. Google điểm lại tình hình NBU 5 năm qua và tầm nhìn cho NBU 5 năm tới, đặc biệt trong tình hình bùng phát đại dịch COVID-19.

Bối cảnh Tỷ người dùng tiếp theo 2015 - 2020

Hầu hết những người dùng Internet mới này thuộc về châu Á, châu Mỹ La tinh và châu Phi. Cách mà họ trải nghiệm Internet không giống những người đi trước — kết nối bằng điện thoại của mình (thế hệ trước là máy tính) và khả năng làm quen với các ứng dụng và công cụ mới cực kỳ nhanh (so với thế hệ trước). Những nhu cầu và ý tưởng của họ đang định hình tương lai của công nghệ, nó bao gồm các lĩnh vực từ tài chính toàn diện đến dịch thuật ngôn ngữ.

So với 5 năm trước, Internet đã dễ tiếp cận và dân chủ hơn. Chi phí dữ liệu đã giảm mạnh, giúp số lượng người sở hữu smartphone đạt hơn 3 tỷ. Tỷ lệ người không nói tiếng Anh sử dụng Internet đã đạt 3/4 trên tổng số toàn cầu và mọi người trên thế giới đang ngày càng có xu hướng sử dụng video và giọng nói làm công cụ tìm kiếm thông tin và dịch vụ trực tuyến của họ.

Bối cảnh kỹ thuật số của Tỷ người dùng kế tiếp (NBU) (2015 – 2020). Ảnh: Google

Bắt nạt qua mạng: Không hề là chuyện nhỏ!

Hiện tượng bắt nạt vốn có từ xưa, thế nhưng khi không gian mạng ngày càng mở rộng và công nghệ tiến bộ thì nó càng phát triển mạnh và gây ra nhiều hậu quả khó ngờ. Một báo cáo gần đây của Microsoft khiến người ta giật mình khi cho biết hiện nay trong 10 người dùng Internet tại Việt Nam thì có hơn 5 người liên quan đến các hành vi bắt nạt.

Thế nào là bắt nạt qua mạng?

Bắt nạt qua mạng – một vấn đề nóng bỏng trên toàn cầu - được diễn tả bằng thuật ngữ tiếng Anh là cyberbullying - là một hình thức bắt nạt hoặc quấy rối bằng các phương tiện điện tử. Diễn giải chi tiết hơn, bắt nạt qua mạng là khi một cá nhân bị đe dọa, xâm hại, làm nhục, làm xấu hổ hoặc tra tấn tinh thần qua tin nhắn, trang web, mạng xã hội hay các thiết bị điện tử.

Hành vi bắt nạt qua mạng thường thấy nhất là nhục mạ người khác qua mạng xã hội, điều này nhiều khi gây ra hậu quả rất bi thảm. Ảnh minh họa.

20 năm con người có mặt trên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS)

Trạm vũ trụ Quốc tế (International Space Station, viết tắt: ISS) là một tổ hợp công trình nghiên cứu không gian quốc tế, với sự hợp tác của 5 cơ quan: NASA (Mỹ), RKA (Nga), JAXA (Nhật), CSA (Canada) và 10 trong 17 nước thành viên của ESA (châu Âu). Cách nay đúng 20 năm, ngày 2-11-2000, phi hành đoàn đầu tiên gồm các nhà du hành vũ trụ và nhà nghiên cứu đến thường trú tại ngôi nhà mới của họ trên ISS, mở ra một chương mới trong khám phá không gian của con người.

Trạm vũ trụ quốc tế (ISS). Ảnh: NASA

Nhân dịp này NASA phối hợp với Google Art & Culture tổ chức kỷ niệm bằng sự kiện online với rất nhiều nội dung hấp dẫn. Một trong những nội dung đó là tổng hợp 20 câu hỏi thường gặp nhất về Trạm vũ trụ quốc tế và câu trả lời của NASA, thông qua đó người đọc có thể hiểu một cách khái quát nhưng đầy đủ và chính xác nhất về Trạm vũ trụ quốc tế. Sau đây là nội dung 20 câu hỏi và trả lời.

Dịch máy – thành quả và những điều chưa đạt được

Google có lẽ là công ty đầu tiên đưa ra ứng dụng dịch tự động (hay còn gọi là dịch máy, machine translation) để phục vụ miễn phí cho người dùng, đó là ứng dụng Google Dịch (Google Translation). Đây cũng là ứng dụng bị người ta nhạo báng rất nhiều vì sự kém chính xác của nó, đến nỗi thấy nơi đâu có những cụm từ tiếng Anh rất ngô nghê là người ta mỉa mai ngay: Chắc là dùng Google Dịch rồi!

Làm sao biết ảnh không đúng sự thật?

Giữa lúc cả nước xót thương và đau lòng cho đồng bào hoạn nạn trong cảnh lũ lụt thì có một số người lợi dụng tâm trạng ấy tải lên những bức ảnh không đúng với sự thật để khơi gợi sự thương tâm của cộng đồng. Không ít người bị “mắc lừa” và vô tình tiếp tay lan truyền những điều sai lệch ấy. Làm sao để ta có thể nhận ra những ảnh ấy không đúng sự thật và không tiếp tay lan truyền chúng một cách ngờ nghệch?

Ảnh không lừa dối, nhưng người lừa dối và… mắc lừa

Hai bức ảnh được chia sẻ rất nhiều trên mạng trong thời gian qua, với những chú thích không đúng sự thật.

Trí tuệ nhân tạo giúp nâng cao chất lượng tìm kiếm

Tìm kiếm là một câu chuyện không bao giờ kết thúc vì nhu cầu tìm kiếm của con người ngày càng đa dạng và phong phú. Một công cụ tìm kiếm phải luôn được tinh chỉnh để thỏa mãn nhu cầu của người dùng. Với Google, ban đầu họ chỉ tìm kiếm trong vô số thông tin để lấy ra những gì bạn cần, nhưng giờ đây trí tuệ nhân tạo ngày càng giúp họ hiểu thế giới của chúng ta hơn với những phức tạp và sinh động của nó.

22 năm, Google Tìm kiếm ngày càng thông minh hơn

22 năm trước, Google ra đời. Khi ấy internet chỉ mới phôi thai và là một chốn rất đơn giản, Việc tìm kiếm được hiểu theo một nghĩa hết sức cơ bản là: cho một chuỗi ký tự, hãy tìm sự xuất hiện chuỗi ký tự ấy trong các trang web đã biết. Ví dụ như muốn biết khoảng cách từ Biên Hòa đi TP. Hồ Chí Minh là bao xa, thì ta nhập vào ô Tìm kiếm: “khoảng cách Biên Hòa – TP. Hồ Chí Minh” hay “cự ly Biên Hòa – TP. Hồ Chí Minh”. Nếu trang web có nội dung “từ Biên Hòa đến TP. Hồ Chí Minh là 30 km” thì nó sẽ không được hiện ra trong kết quả tìm kiếm vì nó không có những chữ giống hệt như những chữ trong ô Tìm kiếm, dù rằng nó giải đáp đúng điều người ta cần tìm. Hoặc người dùng nhập chữ “TP. Hồ Chí Minh” mà nội dung trang là “Thành phố Hồ Chí Minh”, cũng coi là không khớp.

Tìm kiếm bài hát bằng cách ngâm nga

Có khi nào bạn nhớ loáng thoáng giai điệu một bài hát, không nhớ lời, không biết tựa nhưng lại muốn biết đó là bài hát nào hay không? Chẳng lẽ lên Google tìm “lá là là la lá lá là là la lá”? Trước nay thì không được, nhưng bây giờ có thể dùng Google để tìm bài hát bằng cách chỉ cần ngâm nga giai điệu của nó.

Tìm kiếm bằng cách ngâm nga

Bạn tình cờ nghe ở đâu đó (khi đang đi trên đường phố, trong một bữa tiệc…) một bài hát rất hay và bạn rất thích, muốn biết xem đó là bài gì để tìm nghe lại. Hoặc có một bài hát xa xưa mà bây giờ chỉ còn giai điệu lởn vởn bên tai bạn, bạn cố nhớ nhưng vẫn không tài nào nhớ được đó là bài gì. Có công cụ Google để tìm kiếm đấy, thế nhưng bạn không biết tựa bài hát và cũng chẳng nhớ từ nào trong lời bài hát. Vậy thì làm sao tìm được?

Bắt đầu từ hôm nay, bạn có thể ngâm nga (ứ ư ừ, lá la là…), huýt sáo hoặc hát một giai điệu để Google tìm kiếm bài hát tương ứng. Trên thiết bị di động của bạn, hãy mở Google Tìm kiếm, nhấn vào biểu tượng micrô rồi nhấp vào nút “Tìm kiếm bài hát”. Sau đó, bắt đầu ngâm nga trong 10-15 giây.

Nhấp biểu tượng micro trên Google Tìm kiếm rồi nhấp Tìm kiếm bài hát (hình 1), ngâm nga (hình 2), và xem kết quả (hình 3). Ảnh chụp màn hình.

Khám phá thế giới văn hóa - nghệ thuật với Google Art & Culture

Nếu bạn làm người mẫu cho danh họa Vincent Van Gogh vẽ tranh thì bức tranh ấy sẽ ra sao? Nếu bạn đeo một chiếc vòng cổ Ai Cập thời cổ đại thì trông thế nào? Cài đặt ứng dụng Google Art & Culture trên smartphone sẽ giúp bạn giải đáp những câu hỏi trên.

Google Art & Culture là gì?

Google Arts & Culture (trước đây là Google Art Project) là một nền tảng trực tuyến mà qua đó công chúng có thể xem các hình ảnh và video có độ phân giải cao về các tác phẩm nghệ thuật và hiện vật văn hóa từ các tổ chức văn hóa trên khắp thế giới. Đây là một sáng kiến phi lợi nhuận được Viện Văn hóa Google, trực thuộc tập đoàn Google, phát triển và ra mắt từ tháng 2-2011.

Google Arts & Culture hợp tác với các tổ chức văn hóa và các nghệ sĩ trên khắp thế giới với sứ mệnh là bảo tồn và đưa các tác phẩm văn hóa nghệ thuật lên mạng để mọi người có thể truy cập bất cứ nơi đâu và bất cứ khi nào. Điều độc đáo là Google Arts & Culture luôn ứng dụng những công nghệ mới nhất như thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) giúp người xem có thể tiếp cận được văn hóa nghệ thuật theo một cách thức mới mẻ, có khi còn thú vị hơn cả đi tham quan ngoài thực tế.

Nói “Không” với video nhảm nhí trên YouTube

Ngày 7-10, Văn phòng Chính phủ có văn bản truyền đạt chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gửi các Bộ Thông tin và Truyền thông, Công an về việc nghiên cứu, xử lý tình trạng mạng xã hội tràn lan video có nội dung nhảm nhí, giật gân nhằm kiếm tiền.

Video nhảm nhí tràn lan trên mạng xã hội, chủ yếu là YouTube

Tình trạng video nhảm nhí, giật gân tràn lan trên mạng đã có từ lâu và đã từng được các cơ quan chức năng ra tay “dọn dẹp” như trường hợp các kênh YouTube của Khá Bảnh, Dương Minh Tuyến… đã bị xử lý hồi giữa năm 2019. Sau một thời gian tạm lắng, các video dạng này lại bùng phát mạnh mẽ. Đáng chú ý là có vài kênh lúc đầu khá thu hút người xem và nội dung không có gì đáng chê trách, nhưng khi đã có lượng khán giả đủ lớn (và tương ứng là thu tiền quảng cáo khá nhiều) và nội dung cạn kiệt thì lại phát triển theo chiều hướng nhảm nhí để tiếp tục thu hút người xem, như kênh Bà Tân Vlog. Gần đây nhất, kênh Hưng Vlog, do Nguyễn văn Hưng – con trai của bà Tân Vlog – làm chủ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính liên tiếp 2 lần về hành vi chia sẻ thông tin không phù hợp thuần phong mỹ tục.

Xưa có nghề cạo giấy, nay có nghề… cạo web!

Đầu tháng 10 này Facebook cho biết họ vừa đệ đơn kiện 2 công ty tại Mỹ về tội đã sử dụng phương pháp cạo (scraping) trên website để thực hiện việc thu thập dữ liệu trên phạm vi toàn cầu. Thông tin này khiến người ta nhớ lại ngày xưa thường dùng chữ “nghề cạo giấy” để chỉ những người làm việc bàn giấy trong công sở. Hóa ra xưa có “nghề cạo giấy”, còn nay có “nghề cạo web”.

Thế nào là web scraping?

Web scraping hay Data scraping là một thuật ngữ công nghệ thường được giới chuyên môn ở Việt Nam dịch là “quét dữ liệu” từ các trang web, tuy nhiên nếu dịch sát nghĩa hơn và cũng mô tả đúng bản chất công việc hơn thì nên là “cạo dữ liệu” từ các trang web.

Web scraping là quá trình lấy dữ liệu không có cấu trúc từ các trang web để kết xuất thành dữ liệu có cấu trúc

Trợ lý ảo – nơi trí tuệ nhân tạo đua tài

Ngày 25-9, Bộ Thông tin & Truyền thông đã tổ chức lễ ra mắt Nền tảng trợ lý ảo tiếng Việt - Viettel Cyberbot. Đây là nền tảng do Trung tâm Không gian mạng Viettel, Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội phát triển với mục đích giúp doanh nghiệp tự động hóa quy trình chăm sóc khách hàng trên nền tảng công nghệ xử lý ngôn ngữ tiếng Việt.

Viettel Cyberbot – một nền tảng công nghệ xử lý ngôn ngữ tiếng Việt, ứng dụng trí tuệ nhân tạo

Nguồn: Cyberbot.vn

Viettel Cyberbot là nền tảng trợ lý ảo tiếng Việt, giúp doanh nghiệp xây dựng hệ thống tổng đài tự động thông qua tương tác với khách hàng bằng tin nhắn (Chatbot) hoặc bằng giọng nói (Callbot).

Rồi một ngày, smartphone trở thành đồ cổ

Điện thoại di động ra đời khiến cho chiếc điện thoại cố định cồng kềnh ngày càng trở thành bất tiện và thừa thãi. Rồi điện thoại thông minh ra đời với quá nhiều tính năng khiến chiếc điện thoại di động trở thành lạc hậu. Liệu đến khi nào điện thoại thông minh (smartphone) sẽ trở thành đồ cổ? Và cái gì sẽ thay thế nó? Dường như Mark Zuckerberg và Facebook đang tìm ra câu trả lời.

Facebook sắp ra mắt Oculus Quest 2, thế hệ mới của VR tất-cả-trong-1

Bộ thiết bị đeo Oculus Quest 2 của Facebook

Google tham gia hạn chế biến đổi khí hậu

Tuần lễ Khí hậu Thế giới diễn ra từ 21 đến 27-9-2020 tại New York. Đây là Hội nghị thượng đỉnh diễn ra cùng với Đại hội đồng Liên hiệp quốc và quy tụ các nhà lãnh đạo quốc tế từ doanh nghiệp, chính phủ và xã hội dân sự để thể hiện hành động đối với biến đổi khí hậu. Nhân dịp này, CEO Sundar Pichai của Google và Alphabet công bố những chính sách quan trọng của mình trong việc hạn chế biến đổi khí hậu.

Sundar Pichai, CEO Google & Alphabet phát biểu về Chương trình hành động về môi trường của Google. Ảnh chụp màn hình.

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong Google Maps

Khi bạn xác định một điểm đến  trên Google Maps và yêu cầu nó chỉ đường, Google Maps sẽ không chỉ xác định vài ba lộ trình đến đó mà còn ước lượng thời gian đi nữa. Để có được những thông tin ấy ở mức chính xác cao nhất, Google Maps đã vận dụng nhiều đến trí tuệ nhân tạo. Hiểu cách hoạt động của Google Maps sẽ giúp bạn sử dụng nó hiệu quả hơn.

Theo thống kê của Google, mỗi ngày quãng đường mà tất cả những người lái xe tại hơn 220 quốc gia và vùng lãnh thổ sử dụng Google Maps để điều hướng di chuyển lên đến hơn 1 tỷ km. Khi bạn lên ô tô hay xe máy (hoặc ngay cả đi bộ) và bắt đầu điều hướng, trên màn hình sẽ hiển thị ngay một số điều: đi đường nào, giao thông dọc theo tuyến đường của bạn đông hay thoáng, thời gian di chuyển ước tính và thời gian đến dự kiến (ETA, Estimate Time of Arrival). Tất cả những điều này nhìn có vẻ đơn giản, nhưng để có được chúng Google Maps đã phải làm rất nhiều việc phía sau hậu trường.

Bài viết này sẽ đi sâu vào hai mảng công việc chính của Google Maps: giao thông và định tuyến, tức trả lời 2 câu hỏi: 1. Làm sao Google Maps biết khi nào có tắc đường? và 2. Google Maps xác định tuyến đường tốt nhất cho chuyến đi bằng cách nào?

Thực tế ảo và tương lai của tiếp thị

Nhân việc ra mắt nền tảng trải nghiệm Thực tế ảo Xã hội Horizon của Facebook, nhà tương lai học về công nghệ Cathy Hackl có những dự báo về tương lai của tiếp thị truyền thông xã hội. Bài đăng trên tạp chí Forbes, bài viết dưới đây dẫn lại những ý chính của tác giả.

Khi mọi người phải cách xa nhau, sự hiện diện là quý giá

Đại dịch đang khiến nhiều người trên toàn cầu phải ở nhà, hạn chế tiếp xúc cơ thể lẫn tiếp xúc xã hội. Gia đình và bạn bè kết nối thông qua các cuộc gọi Zoom, người ta dự tiệc sinh nhật bằng cách lái xe qua để gửi quà rồi đi luôn. Các chuyên gia dành vô số giờ trên màn hình để nói chuyện với đồng nghiệp và khách hàng. “Mệt mỏi vì Zoom” là lời than thở của những người phải làm việc từ xa. Trong những điều kiện như vậy, người ta thấy rằng “sự hiện diện” là quan trọng hơn bao giờ hết.

Sự hiện diện trong không gian - cảm giác “có mặt ở đó” nhờ sự xuất hiện trong một không gian ảo - có thể giúp những người đang sống trong một thế giới bị ảnh hưởng bởi đại dịch và xa nhau về thể chất cảm thấy thỏa mãn vì có được trải nghiệm xã hội và cảm giác thân thuộc.

Trí tuệ nhân tạo giúp chụp MRI nhanh gấp 4 lần

Ngày 18-8-2020, các nhà nghiên cứu tại Facebook Inc. và NYU Langone Health công bố kết quả một thí nghiệm hợp tác giữa hai đơn vị này kéo dài hai năm cho thấy trí tuệ nhân tạo có thể tạo ra tốc độ chụp cộng hưởng từ (MRI) tăng gấp bốn lần.

Chụp MRI là giải pháp chẩn đoán hiệu quả nhưng là nỗi sợ hãi của nhiều người. 

Hai “ông lớn” về tài liệu sát nhập với nhau

Nếu bạn làm công tác thiết kế, nghiên cứu, dạy học hay bất cứ công việc gì cần đến tài liệu thì chắc chắn bạn đã từng sử dụng qua SlideShare, kho đồ họa, tài liệu trình chiếu, video… khổng lồ và Scribd, kho tư liệu sách điện tử và sách nói lớn nhất thế giới. Vào ngày 24-9 sắp tới, SlideShare sẽ chính thức sát nhập với với Scribd, hai ông lớn đã lớn càng thêm lớn.

SlideShare: kho slide, infographics khổng lồ

Màn hình chính của SlideShare

4, đến 3, rồi lại 5

Bạn ngồi làm việc là sẽ bật máy tính lên với hệ điều hành Windows và bộ Office của Microsoft, bạn tìm kiếm thông tin hay cần chỉ đường thì sẽ sử dụng đến Google, bạn muốn giao tiếp với xã hội thì thông qua Facebook… Gần như toàn bộ các hoạt động của mọi người trên thế giới đều bị chi phối bởi một vài đại gia công nghệ. Đó là những công ty công nghệ nào? 3, 4, hay 5 công ty?

Bộ tứ quyền lực

Năm 2017, Scott Galloway cho ra mắt tác phẩm The Four (Bộ Tứ) nói về 4 đại gia công nghệ mà theo ông “suốt 20 năm qua đã truyền khá nhiều cảm hứng cho chúng ta, từ niềm vui, kết nối bạn bè, sự giàu có và cả khám phá những điều mới mẻ, nhiều hơn bất cứ ai trong lịch sử nhân loại”. 4 đại gia đó là Apple, Amazon, Facebook và Google. Quyển sách nhanh chóng lọt vào danh sách Best Seller của New York Times. Tóm tắt đánh giá của Galloway về 4 đại gia công nghệ đó như sau:

Staycation giúp Airbnb hồi sinh trong đại dịch

Du lịch có lẽ là ngành chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do đại dịch COVID-19, trong đó nền tảng chia sẻ dịch vụ lưu trú Airbnb chịu tổn thương vô cùng nghiêm trọng, đến mức các nhà quan sát cho rằng đại diện tiêu biểu của nền kinh tế chia sẻ này đang tiến tới cái chết lâm sàng. Thế nhưng một vài tháng qua Airbnb bỗng hồi sinh với doanh thu tăng vọt, nhờ một loại dịch vụ: Staycation.

Airbnb và cơn ác mộng COVID-19

Airbnb (chia sẻ nơi lưu trú) cùng với Uber (chia sẻ phương tiện vận chuyển) được xem là những công ty khởi nguồn cho nền kinh tế chia sẻ và cùng là những kỳ lân khởi nghiệp lừng lẫy nhất thế giới. Thế nhưng thật bất ngờ, cùng với những biến tướng bất lợi của nền kinh tế chia sẻ, năm 2019 Airbnb đã công bố lỗ 322 triệu USD.

Không dừng lại ở đó, bước sang năm 2020 đại dịch COVID-19 lan rộng khắp thế giới, toàn bộ dịch vụ du lịch gần như đóng băng, kéo theo tình trạng không có khách của các dịch vụ lưu trú. Doanh thu của Airbnb suy giảm trầm trọng.